مثل‌هایی که در ساختار ادبی آن‌ها از ذکر واژه «مثل» یا حرف «کاف» و غیر آن استفاده شده است، امثال ظاهر (مصرح، قیاسی) قرآن نامیده شده‌اند؛ مانند:(مثلهم کمثل الذی استوقد نارا… او کصیب من السماء…) بقره :۱۷-۲۰،
امثال ظاهر قرآن به تمثیل و تشبیه چیزی به چیز دیگر قائمند که در علم بلاغت آن را « تمثیل مرکب » گفته‌اند. درباره این که کدام یک از آیات قرآن مثل است، برخی دانشمندان گفته‌اند تنها آن دسته از آیات قرآنی مثلند که خداوند به مثل بودن آن‌ها تصریح کرده باشد، که برخی آن‌ها را ۴۴ و برخی آن‌ها را ۳۸ مورد شمرده‌اند. در مقابل «امثال ظاهر قرآن»، مثل‌های دیگری نیز هست که به آن‌ها « امثالکامن » می‌گویند. امثال ظاهری قرآن، خود نیز بر دو قسم است: ۱. امثال فرضی ؛ ۲. امثال حقیقی .
