• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

المستکفی‌بالله عباسی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



المستکفی‌بالله عباسی (۲۹۶-۳۳۸ق)، بیست و دومین خلیفه عباسی در قرن چهارم هجری قمری بود. معزالدوله دیلمی وی را عزل کرد و توسط المطیع‌بالله عباسی کور شد و در ۴۲ سالگی درگذشت.



ابوالقاسم، عبدالله (مستکفی‌بالله) بن علی (مکتفی‌بالله) بن احمد (معتضدبالله)، بیست و دومین خلیفه عباسی و مادرش امّ ولد به نام املح الناس یا غصن است. در سال ۳۳۳ق پس از برکناری المتقی‌بالله از خلافت، با او به‌عنوان خلیفه بیعت شد. وی خود را امام الحق ملقب کرد و با دو لقب امام الحق و مستکفی‌بالله، برایش خطبه خوانده می‌شد.
معزالدوله دیلمی به او بدبین شد، زیرا به او خبر رسید مستکفی‌بالله، قصد عزلش را دارد لذا در سال ۳۳۴ ق با دو تن از سران دیلمی بر مستکفی وارد شد. آن دو، جلوی خلیفه رفتند و دست وی را خواستند و خلیفه به گمان این‌که می‌خواهند دستش را ببوسند، دستش را جلو آورد. آن‌گاه آنان وی را از تخت بر زمین کشیدند و عمامه‌اش را به گردنش‌ انداختند و معزالدوله بازداشتش کرد. سپس با فضل پسر مقتدر‌بالله به‌عنوان خلیفه بیعت و به المطیع‌بالله ملقّب شد و مستکفی را فراخواند و بُرْد را از او باز پس گرفت و دستور داد چشمانش را کور کنند. سپس زندانی شد تا این‌که در سال ۳۳۸ق در ۴۲ سالگی و پس از یک سال و چهار ماه خلافت، درگذشت. وی سومین خلیفه‌ای است که چشمانش را کور کردند.
[۱۴] ابراهیم حسن، حسن، تاریخ الاسلام السیاسی، ج۳، ص۸۵.



۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۴۲۰.    
۲. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۸، ص۴۵۰.    
۳. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۲۸۲-۲۸۵.    
۴. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۲۹۹.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۰، ص۱۱.    
۶. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۲۱۰.    
۷. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۴، ص۴۰.    
۸. مقدسی، محمّد بن عبدالملک، تکملة تاریخ الطبری، ص۱۴۴.    
۹. ابن طقطقی، محمد بن علی، الفخری، ص۲۷۸.    
۱۰. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۴، ص۲۸۲ به بعد.    
۱۱. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۴، ص۲۸۲.    
۱۲. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۴، ص۲۸۳.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۴۴.    
۱۴. ابراهیم حسن، حسن، تاریخ الاسلام السیاسی، ج۳، ص۸۵.



عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۴۴.






جعبه ابزار