المحکم فی نقط المصاحف (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام کتاب: المحکم فی
نقط المصاحف مؤلف:
ابو عمرو دانی محقق: دکتر عزة حسن کتاب پیرامون مسائل مربوط به
نقطه گذاری و
اعراب قرآن نوشته شده است.
مؤلف که از نویسندگان مشهور و توانای
قرن چهارم هجری می‌باشد در این کتاب موضوع
نقطه گذاری و اعراب قرآن را مورد بررسی قرار داده است وی با توجه به تالیفات دانشمندان ما قبل خود و اطلاع از آنها، مراحل تطور کتابت و
نحو زبان عربی را طی حدود ۴۰ باب توضیح داده است. وی مطالب را در دو قسمت بیان نموده، قسمت اول پیرامون
نقطه گذاری مصاحف و قسمت دوم پیرامون مذهب و دیدگاههای
علماء ما قبل از خود می‌باشد. قسمت اول شامل ۳۸ باب می‌باشد که برخی از مباحث مهم آن به قرار زیر می‌باشد.
باب: درباره اینکه برخی از مصاحف چگونه از
نقطه و شکل (اعراب) خالی بوده، و چه کسی آنها را
نقطه گذاری نموده.
باب: درباره
حروف تهجی و ترتیب رسم آنها در کتابت.
باب: درباره
تشدید و
سکون و علامت هر کدام از آنها.
باب: درباره حکم
نون ساکنه و ما بعد آن.
باب: درباره احکام دو
همزه که در یک کلام جمع شده‌اند.
باب: درباره دو همزه که در دو کلمه جمع شده‌اند.
قسمت دوم شامل مطالب زیر می‌باشد:
باب: درباره توضیح
مذهب و دیدگاه متقدمین از
اهل عرب درباره
نقطه گذاری.
باب: درباره
همزه ساکن.
باب: درباره
همزه متحرک .
باب: درباره دو همزه با توجه به ویژگیهای این کتاب و موضوعات بیان شده در آن.
این کتاب منبع بسیار ارزشمندی درباره
نقطه گذاری و اعراب قرآن و همچنین
تجوید قرآن می‌باشد و لذا کسانی که در
تاریخ و
علوم قرآن تحقیق می‌نمایند از این کتاب بی نیاز نمی‌باشند و استفاده از آن برای آنها لازم و ضروری است
۱- مطالب کتاب به صورت تحقیقی و تحلیلی بیان شده است.
۲- در هر مبحث، مثالهای فراوانی از
آیات قرآنی آورده است.
۳- دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.
۴- تقسیم بندی مطالب و توضیح هر کدام از آنها مانند آنچه که در صفحه ۹۳ درباره احکام دو همزه که در یک کلمه جمع شده‌اند، آورده است.
۵- در برخی از موارد، مطالب را به صورت
حدیث بیان کرده که با ذکر سلسله سند، سخن را به یکی از
صحابه و یا
تابعین می‌رساند مانند آنچه که در ابتدای کتاب پیرامون خالی بودن مصاحف از
نقطه و اعراب ذکر کرده است.
محقق کتاب دکتر عزة حسن می‌باشد که نسخه تحقیق شده وی دارای ویژگیهای زیر می‌باشد:
۱- اضافه نمودن چهار فهرست: اعلام، قبائل، اماکن و موضوعات کتاب.
۲- تهیه فهرست مصادر بحث همراه با مشخصات مربوطه همچون: نوبت چاپ، تاریخ انتشار، ناشر و تعداد مجلدات.
۳- ذکر آدرس آیات و روایات (موجود در متن) در پاورقی.
۴- ذکر قرائت‌های مختلف درباره برخی از آیات مذکور در متن، همراه با آدرس کتابهای آنها.
۵- ارائه لیستی از کتابهای تالیف شده درباره موضوع بحث تا قبل از ابو عمرو دانی، همراه با نام مؤلفین .
کتاب یک جلد، متن آن عربی و دارای ۳۰۴ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- نوع کاغذ: اعلاء ۲- جلد: شومیز ۳- نوبت چاپ: دوم ۴- تاریخ انتشار: سال ۱۴۱۸ هجری قمری ۵- ناشر: انتشارات دار الفکر-
دمشق ۶- دارای فهرست: الف: موضوعات کتاب ب: اعلام ج: قبائل و گروه‌ها د: شهرها و اماکن ۷- مؤلف: ابو عمرو دانی تذکر: این کتاب توسط دکتر عزة حسن تحقیق و به چاپ رسیده است ۸- کتاب: المحکم فی
نقط المصاحف.
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
