العد التنازلی فی علائم الظهور المهدی (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«العد التنازلی فی علائم ظهور المهدی آخر اوصیاء الرسول»، اثر عباس تبریزیان، شرح
نشانه‌های ظهور حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف بوده و نویسنده سعی کرده است تا با ذکر
آیات و
احادیث، به ویژه
احادیث شیعه، مطالب خود را مطرح سازد. کتاب به
زبان عربی و در سال ۱۴۲۴ ق، نوشته شده است.
شناخت علائم واقعی ظهور، انگیزه تالیف کتاب بوده و آنچه باعث اهمیت آن شده است، دسته بندی علائم ظهور و بررسی علائم حتمی آن می‌باشد.
کتاب با مقدمه محسن احمد خاتمی آغاز و مطالب که پژوهشی در باره علائم ظهور حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف می‌باشد، در سه بخش کلی ارائه شده است.
نویسنده به جمع و تدوین حوادث و علائمی پرداخته است که در بعضی از
روایات و کتاب‌های تاریخی، نشانه‌های ظهور دانسته شده است؛ گرچه صحت و سقم این گونه اخبار یا برخی از آنها ثابت نشده است.
وی ماجرای مرد خراسانی،
شعیب بن صالح،
یمانی، مرد
سفیانی، صیحه آسمانی، قتل
نفس زکیه و
کسوف خورشید را از جمله این علائم شمرده و به تشریح آنها پرداخته است.
مقدمه به تشریح این نکته پرداخته است که هر حادثه مهمی که در عالم اتفاق بیفتد، مقدماتی دارد که قبل از آن حادثه به وقوع پیوسته و برای آن امر مهم زمینه سازی می‌کند که به آن «ارهاص» گفته می‌شود. قیام حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف نیز از جمله اتفاقات مهم عالم بوده که دارای مقدمات و علائمی منحصربه فرد می‌باشد.
بخش اول، با بررسی امکان تسلط بر کل
عالم آغاز شده است. نویسنده معتقد است که
امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف بر کل
جهان مسلط شده و آن را به سوی
خیر و صلاح
هدایت خواهد کرد. وی در چگونگی تحقق این امر و شکست صاحبان قدرت از آن حضرت، شش احتمال زیر را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است:
۱. فروپاشی درونی ابرقدرت‌ها؛
۲. پایان یافتن ثروت‌های طبیعی کشورهای
خاورمیانه و روی گردانی کشورهای استعماری از آنها و در نتیجه قدرت گرفتن این کشورها بدون مزاحمت‌های خارجی؛
۳. نابودی اکثر ساکنان
زمین به وسیله حوادث طبیعی و یا جنگ جهانی سوم یا چهارم و باقی ماندن یک سوم از مردم که اکثر آنها از مسلمین باشند؛
۴. روی کار آمدن امتی عارف به
حق و حرکت آن حضرت، قبل از ظهور و آماده کردن تمام مقدمات قیام ایشان که به آنها زمینه سازان ظهور گفته می‌شود؛
۵. وقوع امر
غیر مترقبه‌ای که باعث
خضوع اهل
زمین، از تمام فرق و مذاهب شود به گونه‌ای که همگی ظهور منجی را تنها
راه برون رفت از مشکلات بدانند؛
۶. برخورداری آن حضرت از علومی که باعث تقویت فوق العاده سپاه ایشان گردد.
وی پس از بیان حکمت غیبت امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف، اسباب عدم تعیین دقیق وقت ظهور را بررسی نموده است. ایشان معتقد است که درک سبب عدم توقیت در
زمان ائمه علیه‌السّلام ، کار مشکل و سختی بوده، اما امروزه، پس از گذشت چهارده
قرن، می‌توان به حکمت آن پی برد و
علت آن منتفی شدن محذورات این امر می‌باشد.
نویسنده علائم ظهور را به سه طایفه زیر تقسیم کرده است:
۱. امور و حوادثی که در دوران فترت بین صدور خبر و ظهور امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و یا قیامت اتفاق خواهد افتاد؛
۲. اموری که به عنوان علائم قبل از ظهور قائم عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف مطرح گردیده است ولو فاصله زمانی آن تا هنگام ظهور بسیار بوده و یا آنکه آن امر به تدریج اتفاق افتد؛
۳. علائمی که نزدیک به ظهور بوده و بعضی از آنها به یکدیگر متصل باشند؛ این علائم که در روایات، پنج یا ده مورد می‌باشند، به علائم حتمیه و
غیر حتمیه تقسیم می‌شوند.
وی ابتدا به بررسی علائم گروه سوم پرداخته و سپس برخی از علائم گروه دوم را مورد مطالعه قرار داده است. علائم دسته اول، به خاطر عدم اهمیت، مورد بحث قرار نگرفته است.
بخش دوم، به بررسی ده علامت دسته سوم، اختصاص دارد. این علائم به ترتیب زیر ارائه شده و مورد بحث قرار گرفته است:
۱. خراسانی: فردی است از خراسان که در دست راستش علامتی بوده و قبل از ظهور، از شرق خروج کرده و فردی شجاع و باایمان به نام شعیب بن صالح فرماندهی سپاهیان وی را بر عهده دارد.
۲. شعیب بن صالح: در بعضی از روایات اشتباها صالح بن شعیب نیز نامیده شده است. وی بعد از ظهور امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف یکی از فرماندهان و یا وزراء آن حضرت خواهد بود. در مورد محل خروج او چند مورد روایت شده است از جمله بخارا، سمرقند،
طالقان و
ری.
۳. یمانی: فرد صالحی است که پس از پیروزی بر حاکم ظالم
یمن، با خراسانی متحد شده و به جنگ
سفیانی می‌رود.
۴. مروانی: نویسنده احتمال می‌دهد که وی، حاکم یکی از دول شام باشد که قبل از توجه سفیانی به
عراق، با او نبرد خواهد کرد. او مردی قوی بوده که افرادی از
بنی مروان وی را یاری خواهند نمود و مدت سه ماه در برابر سفیانی ایستادگی می‌نماید، ولی سرانجام به دست او کشته خواهد شد.
۵. سفیانی: خروج او یکی از مهم‌ترین علائم ظهور می‌باشد، به گونه‌ای که سایر علائم، با آن مرتبط بوده و علامت بودن خود را از آن کسب می‌کنند. نام او عثمان بن عنبسه و از اولاد ابوسفیان می‌باشد. آنچه از روایات در باره خصوصیات ظاهری و باطنی او فهمیده می‌شود، بر زشت رو و خبیث بودن وی تاکید دارد.
۶. فرو رفتن در
سرزمین بیداء: که مربوط به سپاهیان سفیانی بوده و نویسنده معتقد است آیاتی از
قرآن بر این امر،
تفسیر شده‌اند.
۷. آشکار شدن دست و صورتی در خورشید: که قبل از صیحه آسمانی اتفاق خواهد افتاد و به باور نویسنده، مقدمه آن می‌باشد.
۸. صحیه آسمانی در ماه
رمضان: این امر، از جمله علائم حتمی شمرده شده و آنچه از روایات در مورد آن استنباط می‌شود، آن است که این صدا مربوط به
جبرئیل بوده و تمام ساکنین زمین آن را به زبان خود خواهند شنید. نویسنده، معتقد است که این نداء، معجزه‌ای بزرگ است که بر حقانیت حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف دلالت خواهد داشت.
۹. قتل نفس زکیه: این امر نیز از جمله علائم حتمیه می‌باشد و نویسنده احتمال داده است که شاید آخرین آنها باشد. ایشان محمد بن حسن و از اولاد
امام حسین علیه‌السّلام می‌باشند که همراه برادر خود، در
مکه، به
شهادت خواهند رسید.
۱۰. کسوف در نیمه ماه رمضان: آنچه بین منجمین معلوم می‌باشد، این است که
کسوف در آخر ماه و
خسوف در اواسط آن واقع می‌شود، اما در روایات آمده است که قبل از ظهور، در یک ماه، کسوف و خسوف رخ خواهد داد؛ کسوف در وسط و خسوف در آخر ماه که از ابتدای خلقت
عالم، چنین امری اتفاق نیفتاده است.
آخرین بخش، در شش قسمت، اختصاص دارد به بررسی اموری که اخبار بر وقوع آنها قبل از ظهور دلالت دارند؛ بدون آنکه به علامت ظهور بودن آنها
تصریحی شده باشد، اما قرائن و شواهدی وجود دارد که به نزدیک بودن
زمان آنها با زمان ظهور دلالت می‌کند. این امور عبارتند از:
۱. حوادث آسمانی شامل آشکار شدن آتش و سرخی در
آسمان، طلوع
خورشید از مغرب، باران‌های عجیب و ستاره دنباله دار.
۲. اتفاقات عراق، از جمله: اختلاف بنی فلان (که نویسنده احتمالات مختلف در مورد آنها را مورد بررسی قرار داده است، از جمله اینکه مراد
بنی عباس باشند)؛ قتل خلیفه؛ به قدرت رسیدن اشرار در آن؛ خراب شدن
بصره؛ بسته شدن مساجد و...
۳. وقایع
حجاز شامل: روشن شدن آتشی بزرگ در آن؛
مرگ خلیفه‌ای به نام عبدالله و...
۴. حوادث شام از جمله: شنیده شدن صدایی از
دمشق؛ اختلاف اهل
شام؛ خروج پرچم‌های سیاه و زرد؛ جنگ مصر و شام؛ آزاد شدن
فلسطین و...
۵. وقایع ایران: وقوع قتلی در ری؛ انتقال مرکز
علم به
قم؛ خروج مردی از آن؛ وارد شدن
سید حسنی به این شهر و...
۶. علائم اخلاقیه: که به امور کلیه‌ای اشاره دارند از جمله حاکم شدن منحرفین و فساق و متابعت کردن مردم از ایشان به عنوان حاکمان اسلامی.
فهرست مطالب و منابع مورد استفاده مؤلف، در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص یافته است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
