الاشارة الی محاسن التجارة و غشوش المدلسین فیها (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«الاشارة الی محاسن التجارة و غشوش المدلسین فیها»، تالیف ابی الفضل،
جعفر بن علی الدمشقی ، متوفای (
قرن ششم)، به
زبان عربی است و موضوع آن، بیان اموری در امر
تجارت می‌باشد.
کتاب، شامل یک مقدمه و متن که شامل سی فصل است، می‌باشد.
در کتاب، از آیات
قرآن و روایات شریف
معصومین علیه‌السّلام استفاده گردیده است. آیات و روایات پیرامون امر
تجارت است و به صورت کامل ذکر شده است.
مؤلف، در فصل اول: به بیان حقیقت
مال پرداخته و آن را چنین تعریف فرموده است: «
مال، در لغت اسم است برای اندک و زیاد از دارایی‌های گردآمده و تفاوت بین این مجموعه‌ای که همگی
مال خوانده می‌شود با آوردن پاره‌ای از صفات حاصل می‌گردد، مانند
مال جزیل و
مال قلیل. جمع
مال، اموال است و این جمع نیز احتمال کم و زیادی در آن راه دارد...» .
وی، در ادامه، اموال را در چهار دسته بزرگ به شرح زیر جای داده است:
۱.
صامت (
طلا و
نقره و سایر اشیایی که از این دو ساخته می‌شود)؛
۲. عرض (انواع کالاها غیر از طلا و نقره و
عقار و
حیوان )؛
۳. عقار (مکان‌های مسقف، مثل
خانه ،
دکان و
حمام و مکان‌های زراعی، مثل
باغ ،
تاکستان و
چراگاه ).
۴.
حیوان .
در فصل دوم: در ستایش غنا و ثروت، می‌نویسد: «غنا، حاکی از صفاتی کریم و شریف است؛ چه، اگر موروثی باشد، نشان گر نعمتی ریشه دار و نسبی بزرگوار است و اگر اکتسابی باشد، نمایان گر همتی بلند و خردی افزون و رای و نظری کامل است و...» .
در فصل سوم: علت نیاز آدمی را به
مال صامت بیان می‌کند و در بقیه فصول، از اموری که به کمک آنها
مال صامت مورد
امتحان قرار می‌گیرد و سره آن از ناسره اش شناخته می‌شود، احتیاج انواع کالاها به صیانت و احتیاط و تفقد، شناخت قیمت متوسط انواع کالاها، سره و ناسره انواع کالاها، عطریات و اشیای خوش بو، اسباب حصول اموال، صنایع، سفارش‌هایی سودمند به بازرگانان و... بحث کرده است.
کار تحقیق و تعلیقه بر کتاب، توسط محمود ارناؤوط صورت گرفته است. وی، در پاورقی‌ها با تکیه بر معاجم لغوی و غیر لغوی، پاره‌ای از اصطلاحات غریب و دشوار را شرح داده است. کتاب، فاقد فهرست موضوعات و مطالب است، ولی فهرست اشعار و اسماء اعلام و اشیای موجود در کتاب، با عنوان «کشاف عام»، به ترتیب حروف الفباء در آخر کتاب ذکر شده است.
نرم افزار تراث ۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
