الإعلام بما اتفقت علیه الإمامیة من الأحکام (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نام كامل كتاب«:
الإعلام بما اتفقت عليه الإمامية من الأحكام» است ومولف آن
شیخ مفید ، محمدبن محمدبن نعمان، ازچهره‌هاى برجسته فقهاى شيعه( ۳۳۶- نام كامل كتاب«:
الإعلام بما اتفقت عليه الإمامية من الأحكام» است ومولف آن
شیخ مفید ، محمدبن محمدبن نعمان، ازچهره‌هاى برجسته فقهاى شيعه( ۳۳۶- ۴۱۳ هجرى) می باشد .
شیخ مفید از چهره‌هاى بسيار درخشان
شیعه در جهان
اسلام مى باشد. او هم متكلم است و هم
فقیه .
ابن ندیم در فن دوم از مقالۀ پنجم«
الفهرست » كه در بارۀ متكلمان شيعه بحث مى‌كند، از او به عنوان«
ابن المعلم » ياد كرده و او را ستايش مى‌نمايد. كتاب معروف او در فقه نيز«
المقنعة » است.
ابو یعلی جعفری كه داماد مفيد بوده است، مى‌گويد: « مفيد شبها مختصرى مى‌خوابيد و بقيه شب را به نماز يا مطالعه يا تدريس يا تلاوت
قرآن مجيد مى‌گذرانيد.»
موضوع کتاب
فقه و
احکام شرعی است، شيخ مفيد در اين كتاب به بررسى اختلافات فقهى ميان
شیعه و
اهل تسنن پرداخته و احكام شرعى را كه مورد
اتفاق علماى شيعه است و در مقابل،
علماى اهل تسنن بر خلاف آن
اجماع نموده‌اند آورده است.
كتاب«
الإعلام» مانند ديگر كتاب‌هاى
شیخ مفید از معتبرترين منابع فقهى شيعه به شمار مى‌آيد و پيوسته مورد توجه و عنايت
علما و فقهاى شيعه قرار داشته است. اين كتاب براى شناخت اختلافات شيعه و
سنی در آغاز قرن پنجم هجرى، كتابى ارزشمند و سندى معتبر است و براى محققين اثرى قابل توجه مى‌باشد.
شيخ مفيد اين كتاب را به درخواست شاگرد بزرگوارش
سید مرتضی نگاشته است. سيد مرتضى از دوران كودكى در مكتب استاد خود، شيخ مفيد، تربيت شده و جانشين وى بوده است. اين دو شخصيت
علمى، از برجسته‌ترين چهره‌هاى
علمى شيعه به شمار مى‌آيند و در مطرح كردن
فقه شيعه در مجامع
علمى آن دوران نقش بسزايى ايفا كردند. شيخ مفيد اين كتاب را در تكميل كتاب ديگر خود به نام«
أوائل المقالات فی المذاهب المختارات » نگاشته است. وى در آن كتاب به بررسى موارد
اختلاف شيعه و سنى در مباحث عقيدتى پرداخته و در اين كتاب موارد اختلاف در مباحث فقهى و احكام شرعى را مطرح نموده است.
نكتۀ قابل توجه در اين كتاب آن است كه موارد اختلاف شيعه و سنى در مسائل فقهى در برابر موارد اتفاقى بسيار ناچيز بوده و به كمتر از ده درصد مى‌رسد و اين مقدار اختلاف در ميان ديگر مذاهب اسلامى نيز به چشم مى‌خورد. شيخ مفيد در اين كتاب فقط به نقل نظريات و ديدگاهها پرداخته و به ردّ يا تأييد هيچ يك نپرداخته است. وى در اين كتاب هيچ گونه
استدلال و يا برهانى نياورده و مانند ناظرى بى‌طرف، به نقل مواردى كه شيعه در آنها اتفاق نظر دارد و
علماى اهل تسنن نيز اتفاق نظر بر خلاف شيعه دارند پرداخته است.
۱- نسخه‌اى در كتابخانه دانشگاه تهران، كه تاريخ نگارش آن ۱۱۱۳ هجرى است
۲- نسخه‌اى در كتابخانه آستان مقدس
حضرت معصومه سلام الله علیها در شهر مقدس
قم ، كه تاريخ نگارش آن ۱۳۲۰ هجرى و به خط مهدى بن على رضا قمى است.
۳- نسخه‌اى در كتابخانه
مدرسه فیضیه در شهر مقدس قم، كه تاريخ نگارش آن ۱۳۴۰ هجرى و به خط
ابو تراب بن عبد الله است.
نرم افزار جامع فقه
أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری
علوم اسلامی
