• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصحاب حجر (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَصْحاب الحِجْر: (كَذَّبَ أَصْحابُ الحِجْرِ)
«أَصْحاب الحِجْر» از «اعلام قرآن» هستند. آنان قوم سركشى (قوم حضرت صالح (علیه‌السلام)) بودند كه در سرزمينى به نام «حجر»، زندگى مرفهى داشتند (و خانههاى سنگى محكمى در دل كوهها براى خود مى‌تراشيدند و در حفاظت آن قرار مى‌گرفتند).



به موردی از کاربرد أَصْحاب الحِجْر در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - أَصْحاب الحِجْر (آیه۸۰ سوره حجر)

(وَ لَقَدْ كَذَّبَ أَصْحابُ الحِجْرِ الْمُرْسَلينَ) «و اصحاب حجر (قوم ثمود) پیامبران را تكذيب كردند.»

۱.۱.۱ - أَصْحاب الحِجْر در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اصحاب حجر عبارتند از قوم ثمود، يعنى قوم صالح پيغمبر. و حجر اسم شهرى بوده كه در آن زندگى مى‌كرده‌اند، و قرآن ايشان را جزو جمعيت‌هايى شمرده كه همه پيغمبران را تكذيب مى‌كرده‌اند، با اينكه خود معاصر صالح بوده‌اند. جهتش هم اين است كه دعوت همه انبياء به يک چيز بوده، پس اگر كسى يكى از ايشان را تكذيب كند گويا همه را تكذيب كرده است.

۱.۱.۲ - أَصْحاب الحِجْر در تفسیر نمونه

آنان قوم سركشى (قوم صالح) بودند كه در سرزمينى به نام «حجر»، زندگى مرفهى داشتند (و خانههاى سنگى محكمى در دل كوهها براى خود مى‌تراشيدند و در حفاظت آن قرار مى‌گرفتند). پيامبر بزرگشان «صالح» براى هدایت آنها مبعوث شد و همچنان كه در آيۀ مورد بحث آمده، اين قوم، فرستادگان خدا را تكذيب كردند.
در اين كه اين سرزمين (شهر آنها) در كجا واقع بود، بعضى از مورخان نوشته‌اند شهرى بوده كه در مسير كاروان مدینه و شام در يک منزلى «وادی القری» و در جنوب «تیمه» قرار داشته است كه امروزه تقريبا اثرى از آن باقى نيست. اين شهر در گذشته يكى از شهرهاى تجارى عربستان بوده و «بطلمیوس» در نوشته‌هايش به عنوان يک شهر تجارى از آن نام برده است، و «پلین» جغرافیدان رومى از آن به نام «حجرى» ياد مى‌كند.
در روايتى مى‌خوانيم كه در سال نهم هجرت كه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) براى دفع سپاه روم به تبوک لشكركشى كرد، سربازان اسلام مى‌خواستند در اين منزل توقفى كنند، پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مانع آنها شد و فرمود: «اين جا، همان منطقۀ قوم ثمود است كه عذاب الهی بر آنها فرود آمد».

۱. حجر/سوره۱۵، آیه۸۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۲۲۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۵۸.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۱، ص۱۲۲.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۵، ص۵۷.    
۶. حجر/سوره۱۵، آیه۸۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۶۶.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۲۷۳.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۱۸۵.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۱۰.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۲۸    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۱، ص۱۲۲.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۱۵، ص۵۷.    



شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « اصحاب حجر »، ص۴۵۶.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره حجر | لغات قرآن




جعبه ابزار