اسیران غزوه بدر (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در این مقاله
آیات قرآن مرتبط با اسیران
غزوه بدر معرفی می‌شوند.
به
اسارت درآمدن گروهى از
مشرکان در جنگ بدر:
««يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ ...؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد...»
آیه در مورد اسیران جنگ بدر است.
آزاد شدن گروهى از اسيران جنگ بدر در برابر
فدیه:
««يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ ...؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد....»
منظور از «مما اخذ منکم» به گفته مفسران، «فدیه» است.
تهدید اسيران جنگ بدر به گرفتار شدن دوباره، در صورت اقدام آنان به
خیانت پس از
آزادی:
««يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ ... • وَإِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُواْ اللّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ ...؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد. ... امّا اگر بخواهند به تو خيانت كنند، تازگى ندارد آنها پيش از اين نيز به خدا خيانت كردند؛ و خداوند شما را بر آنها پيروز كرد....»
سیاق این آیه و آیه پیش از آن در مقام بیان این نکته است که احتمال خیانت نباید مانع آزادسازی اسیران شود و اگر آنان قصد خیانت کردند، مثل گذشته سزای خیانت خود را با
قتل و اسارت دوباره خواهند دید.
آمرزش گناهان اسيران جنگ بدر در صورت پذيرش
اسلام:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ...؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد....»
مقصود از «خیرا» به قرینه سیاق آیه، رغبت و میل قلبی به اسلام است.
خيانت به خدا، سبب مغلوب شدن و به اسارت درآمدن
کافران جنگ بدر از سوى
مسلمانان:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ ... • وَإِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُواْ اللّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ ...؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد؛ ... امّا اگر بخواهند به تو خيانت كنند، تازگى ندارد آنها پيش از اين نيز به خدا خيانت كردند؛ و خداوند شما را بر آنها پيروز كرد....»
تفریع «امکن» بر «فقد خانوا...» مفید نکته یاد شده است.
بهره‌مندى اسيران جنگ بدر از مواهبى بهتر از فديه گرفته شده از آنان، در صورت پذيرش قلبى اسلام:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است.»
«ان یعلم الله فی قلوبکم خیرا» کنایه از ایمان یا پیروی حق است که لازمه آن ایمان است.
اراده خداوند، منشأ اصلى تسلّط
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اسيران جنگ بدر:
«وَإِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُواْ اللّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ؛
امّا اگر بخواهند به تو خيانت كنند، تازگى ندارد آنها پيش از اين نيز به خدا خيانت كردند؛ و خداوند شما را بر آنها پيروز كرد؛ خداوند دانا و حكيم است.»
معنای «فامکن منهم» این است که خداوند تو را بر آنان مسلط و قادر ساخته است.
مأموريّت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از سوى خداوند، براى ترغيب اسيران جنگ بدر به ايمان و گرايش به اسلام:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى إِن يَعْلَمِ اللّهُ فِي قُلُوبِكُمْ خَيْرًا يُؤْتِكُمْ خَيْرًا مِّمَّا أُخِذَ مِنكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: اگر خداوند، خيرى در دلهاى شما ببيند، و نيّات پاكى داشته باشيد، بهتر از آنچه از شما گرفته شده به شما مى‌دهد؛ و شما را مى‌بخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است.»
اطمينان‌بخشى خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نسبت به ايمنى دين الهى از ناحيه اسيران آزاد شده جنگ بدر:
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُل لِّمَن فِي أَيْدِيكُم مِّنَ الأَسْرَى ... • وَإِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُواْ اللّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ؛
اى پيامبر! به كسانى كه در دست شما اسيرند بگو: ... امّا اگر بخواهند به تو خيانت كنند، تازگى ندارد آنها پيش از اين نيز به خدا خيانت كردند؛ و خداوند شما را بر آنها پيروز كرد؛ خداوند دانا و حكيم است.»
اسيران جنگ بدر، از
خیانت‌کاران به دين خدا تا پيش از اسارت:
«وَإِن يُرِيدُواْ خِيَانَتَكَ فَقَدْ خَانُواْ اللّهَ مِن قَبْلُ فَأَمْكَنَ مِنْهُمْ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ؛
امّا اگر بخواهند به تو خيانت كنند، تازگى ندارد آنها پيش از اين نيز به خدا خيانت كردند؛ و خداوند شما را بر آنها پيروز كرد؛ خداوند دانا و حكيم است.»
اسیرگیری در غزوه بدر (قرآن).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۷۹، برگرفته از مقاله «اسیران جنگ بدر». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۱۵۳، برگرفته از مقاله«اسیران غزوه بدر»
