• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسحاق بن محمد سمرقندی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اسحاق بن محمد سمرقندی (م. ۳۴۲ق) از محدثان، قضات و حکمای سمرقند در قرن چهارم هجری قمری بود. وی زمان طولانی منسب قضاوت را در سمرقند برعهده داشت و به خاطر حکمت‌ها و مواعظ پندآموزش به لقب حکیم شهرت یافت.



ابوالقاسم اسحاق بن محمد بن اسماعیل حکیم سمرقندی، عالم حنفی‌مذهب بود.
[۲] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.

سمرقندی از حکمای نامدار روزگار خویش بود و مواعظ و حکمت‌های پندآموز وی در شرق و غرب، زبانزد بود و حتی برخی آن را تدوین کرده‌اند؛ ازاین رو وی به حکیم ملقب شد.سمرقندی افزون بر مهارت در برخی رشته‌های علوم، از مناصب و مشاغل سیاسی به دور نبود و زمانی طولانی، قضاوت سمرقند را بر عهده داشت.


ابوالقاسم دانش خویش را از استادانی چون عبداللّه بن سهل زاهد
[۴] قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.
، عمرو بن عاصم مروزی و محمد بن خزیمه قلاّس فرا گرفته و از ایشان روایت نقل کرده است.
وی دارای شاگردانی نیز بوده که از آن میان می‌توان افرادی چون عبدالکریم بن محمد فقیه و ابوجعفر بن محمد منیب را نام برد.


ابوالقاسم دارای آثار و تالیفاتی بود که عبارت‌اند از:

وی سرانجام در دهم محرم سال ۳۴۲ قمری در سمرقند از دنیا رفت و در آرامگاه جاکردیزه به خاک سپرده شد. در تاریخ درگذشت وی اختلاف است.
[۱۲] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۲، ص۱۸۹۵.

(دیگر منابع: ).


۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۳۷۱.
۵. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸    
۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۰۸.    
۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۹۶.    
۱۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۱۵۷.    
۱۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۲۰۸.    
۱۲. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۲، ص۱۸۹۵.
۱۳. سرکیس، یوسف الیان، معجم المطبوعات العربیه، ج۲، ص۱۰۴۶.    
۱۴. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب، ج۱، ص۳۷۹.    
۱۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۳۷.    
۱۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۱۹۹.    
۱۷. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۲، ص۴۱۲.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «اسحاق سمرقندی»، ج۲، ص۱۴۰.







جعبه ابزار