اسحاق بن احمد سجزی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسحاق بن احمد سجزی (
۲۷۱-
۳۶۲ق) از دانشمندان، مؤلفان و فلاسفه
اسماعیلی‌مذهب در
قرن چهارم هجری قمری بود. وی مدتی در
ری سکونت داشت و
امام و
خلیفه مردم آن دیار بود.
ابویعقوب اسحاق بن احمد سجزی سجستانی بندانه، در سال ۲۷۱ هجری به دنیا آمد. اهل
یمن بود و در همان جا به تحصیل پرداخت و در مدارس
اسماعیلیان رشد و نمو کرد تا اینکه در زمره داعیان
اسماعیلی و از‌اندیشمندان بزرگ
فلسفه قرار گرفت.
ابویعقوب آثاری در اثبات و حقانیت
مذهب اسماعیلی و مقابله با آرای فرقه‌های دیگر تدوین کرد.
و به
سیستان و
خراسان سفر کرد و به نشر و دعوت پرداخت.
ابن الندیم می‌گوید ابویعقوب مدتی در ری اقامت گزید و در آنجا امام و خلیفه وقت مردم شد؛
ولی چون او از مجاهدان در راه عقیده خود بود و در این زمان به
تبلیغ آیین اسماعیلیان پرداخته بود، سرانجام به دست امیر
خلف بن اسحاق کشته شد.
سجزی تالیفاتی را در حکمت الهی
اسماعیلی و در دفاع از
مذهب اسماعیلی به رشته تحریر درآورد که این آثارش در بیشتر کتابخانه‌های خصوصی اسماعیلیان محفوظ مانده بود و به تازگی پژوهشگران
اسماعیلی بیشتر آنها را منتشر کرده‌اند.
آثار او عبارت‌اند از:
• اثبات النبوة؛ • الموازین، ینابیع؛ • النصرة؛ • المقالید؛ • مسیله الاحزان؛ • سلم النجاة؛ • سرائر المعاد و المعاش؛ • کشف المحجوب؛ • الوعظ؛ • اسس البقاء؛ • خزانة الادله؛ • تآلف الارواح؛ • تاویل الشریعه؛ • اساس الدعوة؛
• البرهان؛ • مؤنس القلوب؛ • تحفه المستجیبین؛ • الامن من الحیره؛ • الغریب فی معنی الاکسیر؛ •الافتخار؛ • تاویل الشرایع؛ • الرساله الباهره؛
• الحق النیّر؛ • الحق المبین؛ • کتاب بسم اللّه الرحمن الرحیم؛
• البشاره؛ • التوحید؛ • المبدا و المعاد؛ • الکامل؛ • العلم المکنون و السر المخزون؛ • الرد علی من وقف عند الفلک من الفلاسفه.
(دیگر منابع:
).
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «اسحاق سجزی»، ج۲، ص۱۳۹.
