استغفار از قتل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استغفار (طلب
آمرزش )، از ریشه
غفران در اصل به معنای پوشیدن چیزی می‌آید که
انسان را از آلودگی نگه دارد؛ بنابراین، استغفار، درخواست
مصونیت از
عذاب با گفتار و رفتار است.
داستان استغفار
حضرت موسی - علیه السلام- از شتاب در
قتل دشمنش در
سوره قصص بیان شده است:
و دخل المدینة علی حین غفلة من اهلها فوجد فیها رجلین یقتتلان هـذا من شیعته وهـذا من عدوه فاستغـثه الذی من شیعته علی الذی من عدوه فوکزه موسی فقضی علیه... • قال رب انی ظـلمت نفسی فاغفر لی فغفر له...
«و داخل شهر شد بی آنکه مردمش متوجه باشند پس دو
مرد را با هم در زد و خورد یافت یکی از پیروان او و دیگری از دشمنانش (بود) آن کس که از پیروانش بود بر ضد کسی که دشمن وی بود از او یاری خواست پس موسی مشتی بدو زد و او را کشت گفت این کار
شیطان است چرا که او دشمنی گمراه کننده (و) آشکار است؛ گفت پروردگارا من بر خویشتن ستم کردم مرا ببخش پس
خدا از او درگذشت که وی آمرزنده
مهربان است»
در حقیقت جمله (هذا من عمل الشیطان ) اظهار انزجار
موسی -علیه‌السّلام- است از آنچه واقع شد که آن دو نفر به جان هم افتادند و او ناگزیر به مداخله گردید و کار به کشته شدن
قبطی انجامید و خلاصه، انزجار از این گرفتاری سخت و ندامت از آن است، و اینکه فرمود: (انه عدو مضل مبین) اشاره است از آن جناب به اینکه این کاری که از او سر زد نوعی
ضلالت است، که به
شیطان منسوب است، هر چند که نافرمانی که موجب مؤاخذه است نبود، بلکه صرفا اشتباه بود، لیکن همین اشتباه هم منسوب به خدا نیست. بلکه منسوب به شیطان است که دشمن و گمراه کننده آشکار است، و این واقعه کار اشتباه و از سوء تدبیر او بود، که او را به عاقبت
وخیم مبتلا می‌کرد، و به همین جهت وقتی
فرعون به وی اعتراض کرد و گفت : (و فعلت فعلتک التی فعلت و انت من الکافرین : تو همانی که آن کار را کردی، و نعمت و خوبیهای مرا در حق خودت کفران نمودی ، در پاسخ فرمود: (فعلتها اذا و انا من الضالین : من اگر آن کار را کردم، وقتی کردم که از گمراهان بودم)
قال رب انی ظلمت نفسی فاغفر لی فغفر له انه هو الغفور الرحیم: این جمله
اعترافی از آن جناب نزد پروردگارش است به اینکه : به نفس خود ستم کرده، چون نفس خود را به خطر انداخته بود، و از این اعتراف برمی آید که درخواست کرده و گفته : (فاغفرلی) معنایش مغفرت مصطلح، و آمرزش
گناه نیست، بلکه مراد از آن این است که : خدایا اثر این عمل را خنثی کن، و مرا از عواقب
وخیم آن خلاص گردان، و از شر فرعون و درباریانش نجات بده، و این معنا از آیه (و قتلت نفسا فنجیناک من الغم ) به خوبی استفاده می‌شود.
و این اعتراف به ظلم، و درخواست
مغفرت ، نظیر همان طلب مغفرتی است که
قرآن کریم از
آدم و همسرش حکایت کرده است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۷۴، برگرفته از مقاله « استغفار از قتل».
