اخلاص در سجده (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیاتی از
قرآن کریم اخلاص در
سجده را امری واجب دانسته است.
ان الذین عند ربک لا یستکبرون عن عبادته ویسبحونه وله یسجدون.
"آنها که (در مقام قرب) نزد پروردگار تو هستند، (هیچ گاه) از عبادتش تکبر نمی‌ورزند، و او را
تسبیح می‌گویند، و برایش سجده می‌کنند. "
وعباد الرحمـن... • والذین یبیتون لربهم سجدا وقیـمـا. .
" بندگان (خاص خداوند) رحمان... • کسانی که شبانگاه برای پروردگارشان سجده و
قیام می‌کنند "
کلمه" بیتوته" به معنای ادراک شب است- چه بخوابد یا نخوابد- و کلمه" لربهم" متعلق است به کلمه" سجدا" و دو کلمه" سجد" و" قیام" جمع ساجد و قائم است و مراد از این بیتوته در شب در حال سجده و حال ایستاده این است که: شب را به
عبادت خدا به آخر می‌رسانند، که یکی از مصادیق عبادتشان همان
نماز است که هم افتادن به خاک جزء آن است و هم به پا ایستادن.
و معنای آیه این است که: بندگان رحمان کسانی هستند که شب را درک می‌کنند در حالی که برای پروردگار خود سجده کنندگان و یا به پا ایستادگانند- یعنی پشت سر هم سجده می‌کنند و برمی خیزند-، ممکن هم هست که مراد
تهجد به
نوافل شب باشد.
آیاتی دیگر از قرآن به
نهی از سجده بر بتها و بیان
علت آن پرداخته است
. لا تسجدوا للشمس ولا للقمر واسجدوا لله الذی خلقهن ان کنتم ایاه تعبدون.
" برای
خورشید و ماه سجده نکنید، برای خدایی که آفریننده آنهاست سجده کنید اگر می‌خواهید او را بپرستید "
قرآن بعد از این بیان آیاتش ماه وخورشید و ستارگان بلافاصله می‌گوید: " برای خورشید و ماه سجده نکنید، برای خدایی که آفریننده آنها است سجده کنید اگر می‌خواهید او را عبادت نمائید" (لا تسجدوا للشمس و لا للقمر و اسجدوا لله الذی خلقهن ان کنتم ایاه تعبدون) .
شما چرا به سراغ سرچشمه این برکات نمی‌روید؟ چرا سر بر آستان او نمی‌سائید؟ چرا موجوداتی را می‌پرستید که خود اسیر قوانین آفرینش‌اند، و دارای
طلوع و غروبند و دستخوش انواع تغییرات.
باید به سراغ کسی رفت که حاکم و خالق این قوانین است هرگز
غروب و افولی ندارد و دست تغییر و دگرگونی به دامان کبریایش دراز نمی‌شود.
به این ترتیب یکی از شعبه‌های گسترده
شرک و
بت پرستی را که به صورت پرستش موجودات مختلف طبیعت که دارای فوائدی هستند
نفی می‌کند، و به همه آنها پیام می‌دهد، به سراغ خالق این موجودات بروید و در معلول متوقف نشوید، به دنبال علت العلل بگردید.
در حقیقت در این آیه از نظام واحدی که بر خورشید و ماه و شب و روز حاکم است استدلال بر وجود خداوند یکتا شده و از خالقیت و حاکمیت او برای لزوم عبادتش اتخاذ سند کرده است.
جمله" ان کنتم ایاه تعبدون" در حقیقت اشاره به این نکته دارد که اگر قصد
عبادت خدا را دارید غیر او را حذف کنید و چیزی را در عبادت او شریک قرار ندهید، چرا که عبادت او با عبادت دیگری هرگز جمع نمی‌شود.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۴۶۲، برگرفته از مقاله «اخلاص در سجده». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۹۸، برگرفته از مقاله «اخلاص در سجده».
