اخبار ناهی از عمل به ظن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اخبار ناهی از
عمل به ظن به احادیث دلالت کننده بر
حرمت عمل به ظنّ اطلاق می‌شود.
مراد از اخبار ناهی از
عمل به ظن، اخباری است که بر حرمت
عمل به ظن دلالت می‌کند و علمای اصول
به آنها بر منع
عمل به ظن، تمسک کرده‌اند.
۱. از
امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است که فرمود:«القضاة اربعة، ثلاثة فی النار و واحد فی الجنة:رجل قضی بجور و هو یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بجور و هو لا یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بالحق و هو لا یعلم، فهو فی النار و رجل قضی بالحق و هو یعلم فهو فی الجنة».
در این
حدیث ، قضات
به چهار گروه تقسیم شده و سه گروه از آنها که بدون علم،
قضاوت می‌کنند، اهل
عذاب شمرده شده‌اند.
۲. در حدیث دیگری آمده است:«مَن
عَمِل علی غیر علم کان ما یفسده اکثر مما یصلحه؛ کسی که برای مردم فتوا بدهد، در حالی که علم
به مسئله ندارد، افساد او بیش از اصلاحش می‌باشد».
و نیز آمده است:«قال ابو جعفر (علیه‌السلام):من افتی الناس بغیر علم و لا هدی من الله لعنته ملائکة الرحمة و ملائکة العذاب و لحقه وزر من
عمل بفتیاه؛ امام باقر (علیه‌السلام) فرمود:کسی که برای مردم
فتوا بدهد اما دانش آن را نداشته باشد ملائکه رحمت و ملائکه عذاب او را
لعنت می‌کنند و گناه کسانی که
به فتوای او
عمل می‌کنند نیز بر دوش اوست».
۳. همه روایاتی که بر حجیت
اصول لفظی و
عملی دلالت می‌کنند هم چون «لاتنقض الیقین بالشک»، بر حرمت
عمل به ظن دلالت دارند.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۲۸، برگرفته از مقاله «اخبار ناهی از عمل به ظن».
