• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احکام ارتداد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از روشن ‌ترین ادله قرآنی بر اثبات حصرگرایی و نفی پلورالیسم دینی احکام مرتدّ و کیفر ارتداد است.



ارتداد عبارت است از خارج شدن مسلمان از شریعت اسلام و گراییدن وی به کفر .
[۱] تحریر الوسیله، ج ۲، ص ۳۲۹.



قرآن در آیات فراوانی در باره ارتداد هشدار شدید می‌دهد و آن را گمراهی، واپسگرایی ، کفران نعمت ، نقض عهد الهی، هلاکت و نابودی و افترا به خدا معرفی و خطر آن را به مسلمانان گوشزد می‌کند.
پیامدهای زیان بار آن نیز در آیات ۵۴، ۱۰۸ و ۲۱۷ سوره بقره ؛ ۸۶-۸۹، ۹۰، ۱۰۶ و ۱۴۹ سوره آل عمران ؛ ۵ سوره مائده ؛ ۸۸ سوره انعام ؛ ۱۵۲ سوره اعراف ؛ ۷۴ سوره توبه ؛ ۱۰۶-۱۰۸ سوره نحل ؛ ۶۵ سوره زمر ؛ ۲۷-۲۹ سوره فرقان ؛ ۲۵-۲۷ سوره محمد و ۳ سوره منافقون بیان شده اند.


انکار اسلام، ارتداد است، حتی اگر مرتدّ به آیین های اهل کتاب روی آورد. حکم مرتدّ این است که اگر مرد باشد کشته می‌شود و این حکم مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است و روایات شیعه
[۱۷] مختلف الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۸۰.
و اهل تسنن
[۱۸] کنزالعمال، ج ۱، ص ۹۰.
[۱۹] مجمع الزوائد، ج ۶، ص ۲۶۰-۲۶۱.
بر آن دلالت دارند، چنان که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) فرمودند: کسی (مسلمانی) را که دینش را تغییر دهد بکشید: «من بدّل دینه فاقتلوه»
[۲۱] صحیح البخاری، ج ۴، ص ۲۲.
[۲۲] صحیح البخاری، ج ۸، ص ۵۰.
[۲۴] سنن الترمذی، ج ۳، ص ۱۰.
و نیز ارتداد از اسلام را در کنار زنای محصنه و آدم کشی از موجبات مهدور الدم بودن دانسته اند.
[۲۵] مسند احمد، ج ۱، ص ۶۳.
[۲۶] مسند احمد، ج ۶، ص ۲۰۵.
[۲۷] سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۸۴۷.

در روایات امام باقر (علیه‌السلام) و امام صادق (علیه‌السلام) نیز بر وجوب قتل مرتدّ از اسلام تأکید شده است.
حکم اعدام مرتدّ از برخی آیات نیز استفاده می‌شود.


برپایه تکثرگرایی دینی ، انسان‌ها در انتخاب آیین و دست کم در محدوده «سنت های بزرگ دینی» مانند اسلام، مسیحیت ، هندوئیسم و بودیسم ، آزادند
[۳۳] مباحث پلورالیزم دینی، ص ۱۸۸.
و به دلخواه خود می‌توانند آن را تغییر دهند و حتی براساس گفته های جان هیک می‌توانند به ادیان غیر الهی مانند ادیان کنفوسیوسی رو آورند.
[۳۴] مباحث پلورالیزم دینی، ص ۸۳.

به نظر کثرت گرایان، مرتدّ نه تنها استحقاق کیفر ندارد، بلکه سزامند ملامت و مذمت نیز نیست، بلکه چون در چارچوب حق انسانی خود عمل کرده شایسته تشویق و پاداش نیز هست، چنان که ارتداد را حق طبیعی هر انسان و همه ادیان را بر حق دانسته اند.
[۳۵] کیان، ش ۴۶، ص ۱۵-۱۶، «فقه در ترازو».
[۳۶] آموزه، ش ۶، ص ۲۷۴، «جریان شناسی غربزدگی».



۱. تحریر الوسیله، ج ۲، ص ۳۲۹.
۲. آل عمران/سوره۳، آیه۹۰.    
۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۴.    
۴. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۹.    
۵. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۴.    
۶. احزاب/سوره۳۳، آیه۱۵.    
۷. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۸.    
۸. اعراف/سوره۷، آیه۸۹.    
۹. اعراف/سوره۷، آیه۱۵۲.    
۱۰. آل عمران/سوره۳، آیه۱۰۲.    
۱۱. نساء/سوره۴، آیه۸۹.    
۱۲. بقره/سوره۲، آیه۱۰۹.    
۱۳. آل عمران/سوره۳، آیه۱۴۹.    
۱۴. الاستبصار، ج ۴، ص ۲۵۴.    
۱۵. وسائل الشیعه، ج ۲۸، ص ۳۲۵.    
۱۶. وسائل الشیعه، ج ۲۸، ص ۳۲۳-۳۲۴.    
۱۷. مختلف الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۸۰.
۱۸. کنزالعمال، ج ۱، ص ۹۰.
۱۹. مجمع الزوائد، ج ۶، ص ۲۶۰-۲۶۱.
۲۰. المحلی بالآثار، ج ۱۱، ص ۱۸۸.    
۲۱. صحیح البخاری، ج ۴، ص ۲۲.
۲۲. صحیح البخاری، ج ۸، ص ۵۰.
۲۳. مستدرک الوسائل، ج ۱۸، ص ۱۶۳.    
۲۴. سنن الترمذی، ج ۳، ص ۱۰.
۲۵. مسند احمد، ج ۱، ص ۶۳.
۲۶. مسند احمد، ج ۶، ص ۲۰۵.
۲۷. سنن ابن ماجه، ج ۲، ص ۸۴۷.
۲۸. الکافی، ج ۶، ص ۱۷۴.    
۲۹. الاستبصار، ج ۴، ص ۲۵۲-۲۵۳.    
۳۰. الکافی، ج ۶، ص ۱۷۴.    
۳۱. وسائل الشیعه، ج ۲۸، ص ۳۲۴.    
۳۲. بقره/سوره۲، آیه۵۴.    
۳۳. مباحث پلورالیزم دینی، ص ۱۸۸.
۳۴. مباحث پلورالیزم دینی، ص ۸۳.
۳۵. کیان، ش ۴۶، ص ۱۵-۱۶، «فقه در ترازو».
۳۶. آموزه، ش ۶، ص ۲۷۴، «جریان شناسی غربزدگی».



دائرة المعارف قرآن کریم، جلد ۸، برگرفته از مقاله «تکثرگرایی دینی».    




جعبه ابزار