ابوعبدالرحمان احمد بن یحیی شافعی بصری بغدادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالرحمان احمد بن یحیی بن عبدالعزیز شافعی بصری بغدادی (زنده در ۲۳۰ هـ)، از شاگردان
محمد بن ادریس شافعی بود. وی در فنون مختلف از جمله
فقه و
حدیث،
جدل،
مناظره و مباحثات کلامی توانایی داشته است.
ابوعبدالرحمان احمد بن یحیی بن عبدالعزیز شافعی بصری بغدادی، به سبب اینکه با استادش محمد بن ادریس بسیار ملازمت داشت، همچون وی به شافعی ملقب گردید.
ابوعبدالرحمان علاوه بر فقه و حدیث، در فنون مختلف جدل، مناظره و مباحثات کلامی بسیار توانا بود
و از این جهت مورد توجه امرا و حکام قرار داشت.
به گفته
ابن‌حجر عسقلانی، زمانی از جانب
مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ هـ) برای مباحثات کلامی به دربار دعوت شد و مامون او را برادر خود خواند. ابوعبدالرحمان از حامیان و مدافعان استادش شافعی به شمار می‌رفت و بر اساس روایتی، او نخستین کسی است که
مذهب شافعی را در
عراق ترویج کرد، اما سرانجام از وی روی گردانده و از پیروان
احمد بن ابی‌دواد گردید.
شافعی با اینکه چشمان کم‌سویی داشت، اما از صاحب نظران علم حدیث و
کلام بود و گفته شده که استادش شافعی دیگران را از مراجعه به احادیث وی منع می‌کرد، چون معتقد بود که ابوعبدالرحمان دارای اشتباهات و خطاهایی است.
سبکی نیز از
ابوداود سجستانی نقل کرده که وی فردی ممدوح نبوده و از پیروان
معتزله است، به علاوه مسائل و احکامی از او نقل شده که مورد قبول نیست.
احمد شافعی در
بغداد از مشایخ مشهوری چون محمد بن ادریس شافعی، پیشوای شافعیان و
ولید بن مسلم دمشقی استماع حدیث کرد.
احمد شافعی شاگردان و راویانی را نیز تربیت کرده که می‌توان از آن میان به
احمد بن ابراهیم قوهستانی و
ابوجعفر حضرمی مطین اشاره کرد.
تاریخ وفات ابوعبدالرحمان معلوم نیست، اما
ذهبی می‌نویسد: وی در حدود ۲۳۰ هـ زنده بوده است،
و در بغداد از دنیا رفت.
آثار احمد شافعی عبارت‌اند از: کتاب الاجماع والاختلاف و کتاب المقالات فی اصول الفقه.
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۴۰، برگرفته از مقاله «ابوعبدالرحمان احمد بن یحیی شافعی بصری بغدادی».
