ابوضمضم (زاهد)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَبوضَمْضَم، نام دست کم سه شخصیت مختلف که در منابع مهم از آن‌ها یاد شده است، ولی هیچ‌یک
شهرت زیادی نداشته‌اند. ابوضمضم زاهد، ظاهراً یکی از زاهدان یا «حنیفان»
عصر جاهلی بوده است
ابوضمضم، که در
عصر جاهلی بوده است، معلوم نیست که
اسلام را درک کرده یا نه. بیشتر
شهرت او به سبب حدیثی است که
بخاری از قول
انس بن مالک نقل کرده
و
ابن‌قتیبه آن را مشروح‌تر آورده است.
در این
حدیث پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) ابوضمضم را که هر بامداد هنگام بیرون رفتن از منزل می‌گفته است: «اللّهم انی قد تّصدَّقْتُ بعرضی علی عِبادِک»، ستوده و یاران خود را به این کار پسندیده او تشویق کرده است. راویان این
حدیث را به گونه‌های مختلف آورده‌اند و هر کس بنا به تعبیری که از عبارت «تصدَقْتُ بعرضی» داشته، آن را در مبحثی نهاده است.
(۱) ابن‌اثیر، علی بن
محمد، اسدالغابه، قاهره، ۱۲۸۰ ق.
(۲) ابن‌حجر عسقلانی،
احمد بن علی، الاصابه، قاهره، ۱۳۲۷ ق.
(۳) ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب، به کوشش علی
محمد بجاوی، قاهره، ۱۳۸۰ق/ ۱۹۶۰ م.
(۴) ابن‌عبدربه،
احمد بن
محمد، العقد الفرید، به کوشش
احمد و دیگران، بیروت، ۱۴۰۲ق/۱۹۸۲ م.
(۵) ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، ادب الکاتب، به کوشش
محمد دانی، بیروت، ۱۴۰۶ق/ ۱۹۸۲ م.
(۶) ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، الشعر و الشعراء، به کوشش
محمد یوسف نجم و احسان عباس، بیروت، ۱۹۶۴ م.
(۷) ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، به کوشش یوسف علی طویل، بیروت، ۱۴۰۶ق/ ۱۹۸۶ م.
(۹) بخاری،
محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، حیدرآباد دکن، ۱۴۰۲ق/۱۹۸۲ م.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوضمضم»، ج۵، ص۲۲۶۸، تاریخ بازیابی ۹۷/۰۱/۲۱.
