• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوسعید شهر بن حوشب اشعری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شهر بن حوشب اشعری (متوفای ۱۱۱)؛ مفسری که از اصحاب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل روایت داشته و همچنین بسیاری از اقران و تابعان از ایشان روایت کرده‌اند.



ابوسعید شهر بن حوشب اشعری (متوفای ۱۱۱)؛ از‌ ام‌سلمه و بلال (موذن پیامبر) و سلمان فارسی و ابوذر و ابوسعید خدری و ابوعبید (آزاد شده پیامبر) و جابر و ابوامامه، روایت کرده است. بسیاری از اقران وی و نیز بسیاری از تابعان از او روایت کرده‌اند.


احمد بن حنبل او را موثق دانسته و از او به نیکی یاد کرده است. ترمذی از بخاری چنین نقل کرده است: حدیث شهر بن حوشب نیکو و شان او والا و استوار است. ابن معین از او به ثبت ثقه یاد کرده است. عجلی نیز او را تابعی و ثقه دانسته است.

۲.۱ - ابن حوشب در بیان کلینی

شیخ کلینی او را در زمره صحابه مولا امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) یاد کرده است. از امام ابوجعفر باقر (علیه‌السّلام) نیز، از طریق ابوحمزه ثمالی، روایت کرده است. کلینی در ابواب مختلف کافی از او روایت دارد؛ به ویژه در باب الاشارة و النص علی الحسن بن علی (کتاب الحجه) از او روایت می‌کند که مولا امیر مؤمنان (علیه‌السّلام) هنگامی که به کوفه، مهاجرت کرد، نوشته‌ها و وصیت‌نامه خود را نزد‌ ام‌سلمه به ودیعت نهاد و‌ ام‌سلمه پس از بازگشت امام حسن (علیه‌السّلام) به مدینه آنها را به آن حضرت تسلیم کرد. حدیث او از امام باقر (علیه‌السّلام) در تفسیر آیه و ان من اهل الکتاب الا لیومنن به قبل موته نزد حجاج بن یوسف، معروف است. البته حجاج دوران امامت امام باقر (علیه‌السّلام) را درک نکرده است؛ زیرا هلاکت او در سال ۹۵، سال وفات امام سجاد (علیه‌السّلام) بوده است. بنابراین، فخر رازی روایت یاد شده را درباره محمد بن حنفیه آورده است، ولی ممکن است نقل روایت از امام باقر (علیه‌السّلام) در دوران حیات پدرش بوده باشد یا در همان سال وفات پدر که پایان عمر حجاج نیز بوده است. پوشیده نماند همین رابطه شهر بن حوشب با خاندان رسالت و علاقه او به اهل بیت (علیهم‌السلام)، موجب گردیده است تا برخی از عامه او را مورد طعن قرار دهند.
[۷] ر. ک: ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۴، ص۳۷۰.


۲.۲ - ابن حوشب در نگاه دیگران

ابن حجر، او را با عنوان صدوق یاد می‌کند و در عین حال می‌گوید: احادیث مرسل و افسانه‌وار بسیار دارد. طبری در تفسیر از او روایت کرده است، ولی طبرسی و قمی، بیشتر از طریق ابوحمزه و به واسطه شهر بن حوشب از امام محمد باقر (علیه‌السّلام) روایت می‌کنند. مفسران ابن حوشب را در روایات تفسیری، بیشتر در ردیف ضحاک و دیگر اتباع تابعان قرار داده‌اند.


۱. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۲، ص۱۰۶.    
۲. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۱، ص۲۹۸، شماره ۳.    
۳. نساء/سوره۴، آیه۱۵.    
۴. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج۱، ص۱۵۸.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۳، ص۱۳۷.    
۶. فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، ج۱۱، ص۲۶۳.    
۷. ر. ک: ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۴، ص۳۷۰.
۸. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۲۶۹، شماره ۲۸۳۰.    
۹. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۱، ص۳۴۶، درباره آیه ۱۹ سوره بقره و آیات مشابه.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۱۹.    



محمدهادی معرفت، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۴۱۴-۴۱۵.    




جعبه ابزار