ابودلامه زند بن جون
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابودُلامه زند بن جون اسدی کوفی اشجعی (م ۱۶۱ هـ)، از
قبیله بنی‌اسد و فردی ادیب، شاعر، سخنور و بذله‌گو و ندیم
عبدالله سفّاح،
منصور عباسی و
مهدی عباسی بود.
ابودُلامه زند بن جون اسدی کوفی اشجعی، برده‌ای حبشی،
از موالی بنی‌اسد
و از طایفه
بنی نصر بن قعین به شمار می‌رفت.
نام او را به گونه‌های دیگری هم ذکر کرده‌اند که به نظر می‌رسد تصحیف باشد. پدرش غلام مردی از بنی‌اسد بود که او را آزاد کرده بود.
اصلش از
کوفه بود
و در همان‌جا رشد و نمو یافت.
در
بغداد سکونت داشت
و با
جنید نخّاس بسیار مصاحبت داشت.
سپس به
خلفای عباسی پیوست
و تا آغاز خلافت
هارون الرشید در قید حیات بود.
وی ادیب
و شاعری بی‌تکلف،
فصیح‌گوی
و دارای اشعار کم‌نظیر، کمیاب و شگفت‌آور بود.
زند بن جون اسدی در دستگاه خلفای عباسی از جمله ابوالعباس سفاح (خلافت ۱۳۲-۱۳۶ هـ)، ابوجعفر منصور (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ هـ) و مهدی عباسی (خلافت ۱۵۸-۱۶۹ هـ) خدمت می‌کرد
و از مقربین دربار خلافت محسوب می‌شد و مورد تکریم و لطف ایشان قرار می‌گرفت و هدایای بسیاری از آنها دریافت می‌کرد
و در مدح برخی از آنان از جمله منصور عباسی اشعاری نیز سروده است.
مورخان گفته‌اند که زند بن جون اسدی فردی فاسد، بی‌دین
و شرابخوار بود
و به احکام دینی عمل نمی‌کرد.
برخی نیز او را متهم به
کفر و
زندقه نموده‌اند.
زند بن جون اسدی سرانجام به سال ۱۶۱ یا بعد از ۱۷۰ هـ درگذشت.
زند بن جون اسدی دارای دیوان شعر می‌باشد
که به گفته
ابن‌ندیم، شامل پنجاه ورق است.
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۴۶، برگرفته از مقاله «ابودُلامه زند بن جون اسدی».
• عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۸۳.
