ابوبکر جعفر بن محمد فیریابی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوبکر جعفر بن محمد
فیریابی (
فریابی) معروف به
فیریابی صغیر (۲۰۷-۳۰۰ هـ)، از دانشمندان برجسته و
حافظ حدیث و از محدثان در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابوبکر جعفر بن محمد بن حسن
فیریابی (
فریابی، غریابی)، معروف به
فیریابی صغیر،
اهل
فاریاب از شهرهای
خراسان قدیم از نواحی
بلخ بود
و در سال ۲۰۷ هـ دیده به جهان گشود.
در سال ۲۲۴ هـ به دنبال علم‌آموزی به شهرهای مختلف خراسان،
ماوراءالنهر،
عراق،
حجاز،
مصر و
شام سفر نمود و با بزرگان و محدثان بسیاری ملاقات کرد و از آنان بهره علمی برد. سپس در
بغداد اقامت گزید و از افرادی چون
علی بن مدینی و
محمد بن بشار بندار حدیث نقل کرد.
فیریابی دانشمندی برجسته و حافظ حدیث و مورد اعتماد در نقل روایات بود و در بغداد مجلس تدریس و املای حدیث داشت. گفته شده که حدود ده یا سی هزار نفر در مجلس درس او حاضر می‌شدند و ۳۱۶ نفر احادیث او را هنگام تدریس املا می‌کردند.
افرادی چون
ابوبکر شافعی و
ابوطاهر ذهلی از او حدیث نقل کرده‌اند. او مدتی قضاوت دینور را بر عهده داشت.
به نظر می‌رسد که مذهب او
مالکی باشد.
کتاب‌های صفة النفاق، ذم المنافقین، دلائل النبوه، فضائل القرآن،
مناقب مالک
و السنن که به گفته
ابن‌ندیم کتابی بزرگ و شامل حدود پنجاه کتاب بوده، تالیفات جعفر می‌باشد.
معروف است که
فیریابی پنج سال قبل از مرگش، قبری برای خود حفر کرد و هر از گاهی از کنار قبرش عبور می‌کرد و مقداری در کنار قبر تامل می‌نمود.
فیریابی در نهایت، در آخرین روز سال ۳۰۰
یا ۳۰۱ هـ درگذشت و در مقبره باب الانبار بغداد به خاک سپرده شد.
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۲۷، برگرفته از مقاله «
ابوبکر جعفر بن محمد
فیریابی».
