• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالعباس احمد بن محمد تجانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالعباس احمد بن محمد بن عبداللّه تجانی، مشهور به ابوالعباس بن کُحَیل فقیه و ادیب، یکی از شعرای خاندان تجانی می‌باشد؛ این خاندان از خاندان‌های مشهور به علم و ادب و متصدیان امور دیوانی دولت حفصیان در تونس بودند.


در ۸۰۲ در تونس به دنیا آمد.
[۱] ابن قاضی، درة الحجال فی اسماء الرجال (ذیل وفیات الاعیان)، ج۱، ص۸۸، چاپ محمد احمدی ابوالنور، ج ۱، قاهره ۱۳۹۰/ ۱۹۷۰.
[۲] احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدیباج، ج۱، ص۱۲۶، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
[۳] محمدبن محمد وزیر، الحلل السّندسیّة فی الاخبار التونسیّة، ج۱، ص۶۳۱، چاپ محمدحبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵.
[۴] عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۰، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
[۵] محمد بن محمد مخلوف، شجرة النور الزکیّة فی طبقات المالکیة، ج۱، ص۲۵۸، قاهره ۱۳۴۹ـ۱۳۵۰، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
سخاوی
[۶] محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۶، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
نام او را «بجائی» ضبط کرده است.

او نزد بزرگانی چون عیسی غَبرِینی و محمد بن آجُرُّم صَنهاجی و محمد عَجِیسی دانش آموخت.
[۷] محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۶۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
[۸] احمد بن محمد مقّری، نفح الطیب، ج۵، ص۴۲۸، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸.    
[۹] محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۶، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.

در ۸۴۶ در قاهره با ابن حَجَر عَسقَلانی و سخاوی، هر دو از مورخان مشهور مصری، ملاقات کرد و زندگی‌اش را برای سخاوی شرح داد.
سخاوی در الضوء اللامع شرح زندگی او را به‌تفصیل آورده است.
[۱۰] محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۶۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
[۱۱] محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۷، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
[۱۲] عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۰ـ۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.


از وی کتاب‌هایی چون المقدمات، الوثائق العصریه، عون السائرین الی الحق باقی‌مانده است.
[۱۳] محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
[۱۴] محمد بن محمد وزیر، الحلل السّندسیّة فی الاخبار التونسیّة، ج۱، ص۶۳۱، چاپ محمدحبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵.
[۱۵] عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
[۱۶] محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۸، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
[۱۷] محمد بن محمد مخلوف، شجرة النور الزکیّة فی طبقات المالکیة، ج۱، ص۲۵۸ـ۲۵۹، قاهره ۱۳۴۹ـ۱۳۵۰، چاپ افست بیروت (بی‌تا).


او نیز همانند دیگر افراد خاندانش شعر می‌سرود.
[۱۸] محمد نیفر، عنوان الاریب عمّا نشأ بالبلاد التّونسیّة من عالم اریب، ج۱، ص۲۹۲ـ ۲۹۵، تذلیل و استدراک علی نیفر، بیروت ۱۹۹۶.


احمد تجانی در ۸۵۶ از سمت قاضی عسکری کنار گذاشته شد،
[۱۹] محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۴۵، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
اما سال بعد به مقام سابقش بازگشت
[۲۰] محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۴۷، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
و تا ۸۶۵ در این سمت باقی ماند، آنگاه مفتی شهر شد.

وی در اواخر ۸۶۵
[۲۱] محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۵۲، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
[۲۲] محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۷ـ ۲۰۸، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
یا در ۸۶۹ وفات یافت.
[۲۳] محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
[۲۴] عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
[۲۵] حسن حسنی عبدالوهاب، کتاب العمر فی المصنّفات والمؤلفین التونسیّین، ج۱، بخش ۲، ص۷۹۳ـ ۷۹۵، تونس ۱۹۶۶.


۱. ↑ ابن قاضی، درة الحجال فی اسماء الرجال (ذیل وفیات الاعیان)، ج۱، ص۸۸، چاپ محمد احمدی ابوالنور، ج ۱، قاهره ۱۳۹۰/ ۱۹۷۰.
۲. ↑ احمدبابا بن احمد تنبکتی، نیل الابتهاج بتطریز الدیباج، ج۱، ص۱۲۶، چاپ عبدالحمید عبداللّه هرامة، طرابلس ۱۳۹۸/ ۱۹۸۹.
۳. ↑ محمدبن محمد وزیر، الحلل السّندسیّة فی الاخبار التونسیّة، ج۱، ص۶۳۱، چاپ محمدحبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵.
۴. ↑ عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۰، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
۵. ↑ محمد بن محمد مخلوف، شجرة النور الزکیّة فی طبقات المالکیة، ج۱، ص۲۵۸، قاهره ۱۳۴۹ـ۱۳۵۰، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۶. ↑ محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۶، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
۷. ↑ محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۶۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
۸. ↑ احمد بن محمد مقّری، نفح الطیب، ج۵، ص۴۲۸، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۳۸۸/ ۱۹۶۸.    
۹. ↑ محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۶، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
۱۰. ↑ محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۶۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
۱۱. ↑ محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۷، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
۱۲. ↑ عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۰ـ۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
۱۳. ↑ محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
۱۴. ↑ محمد بن محمد وزیر، الحلل السّندسیّة فی الاخبار التونسیّة، ج۱، ص۶۳۱، چاپ محمدحبیب هیله، بیروت ۱۹۸۵.
۱۵. ↑ عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
۱۶. ↑ محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۸، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
۱۷. ↑ محمد بن محمد مخلوف، شجرة النور الزکیّة فی طبقات المالکیة، ج۱، ص۲۵۸ـ۲۵۹، قاهره ۱۳۴۹ـ۱۳۵۰، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۱۸. ↑ محمد نیفر، عنوان الاریب عمّا نشأ بالبلاد التّونسیّة من عالم اریب، ج۱، ص۲۹۲ـ ۲۹۵، تذلیل و استدراک علی نیفر، بیروت ۱۹۹۶.
۱۹. ↑ محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۴۵، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
۲۰. ↑ محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۴۷، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
۲۱. ↑ محمد بن ابراهیم زرکشی، تاریخ الدّولتین الموحّدیّة والحفصیّة، ج۱، ص۱۵۲، چاپ محمد ماضور، تونس ۱۹۶۶.
۲۲. ↑ محمد محفوظ، تراجم المؤلفین التونسیین، ج۱، ص۲۰۷ـ ۲۰۸، بیروت ۱۹۸۲ـ۱۹۸۶.
۲۳. ↑ محمد بن عبدالرحمان سخاوی، الضوء اللامع لاهل القرن التاسع، ج۲، ص۱۳۷، قاهره (۱۳۵۴۱۳۵۵).    
۲۴. ↑ عبداللّه بن محمد تجانی، رحلة التّجانی، ج۱، ص۳۱، چاپ حسن حسنی عبدالوهاب، تونس ۱۳۷۷/ ۱۹۵۸.
۲۵. ↑ حسن حسنی عبدالوهاب، کتاب العمر فی المصنّفات والمؤلفین التونسیّین، ج۱، بخش ۲، ص۷۹۳ـ ۷۹۵، تونس ۱۹۶۶.


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «خاندان تجانی»، شماره۳۲۸۰.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خاندان تجانی | درگذشتگان سده 9 (قمری) | علمای اهل سنت | علمای قرن هفتم | فقهای مالکی | نسب شناسی
جعبه ابزار