• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن فرح اشبیلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


اِبْن فَرَح اِشْبیلی، با نام کامل ابوالعباس شهاب‌الدین احمد بن فرح بن احمد لخمی اشبیلی (۶۲۵-۶۹۹ق/۱۲۲۸-۱۳۰۰م)، محدث و فقیه شافعی در قرن هفتم هجری قمری بود.


از رویدادهای زندگی ابن فرح اشبیلی اطلاع زیادی در دست نیست. او در اشبیلیه متولد شد و به هنگام اشغال اشبیلیه در ۶۴۶ق/۱۲۴۸م توسط فرنادو سوم (حک ۶۱۴-۶۵۰ق/۱۲۱۷-۱۲۵۲م) به اسارت مسیحیان درآمد
[۱] نیکل ای آر، شعر عربی در اسپانیایی، بالتیمور، ۱۹۴۶.
و پس از آزادی در حدود ۶۵۰ق ابتدا مناسک حج به جای آورد، آنگاه برای کسب علم به مصر و سپس به دمشق رفت.

ابن فرح اشبیلی در مصر از شرف‌الدین انصاری، اسماعیل بن عزّوز، نجیب بن صیقل و ابن علاق، و در دمشق از ابن عبدالدائم مقدسی و عمر بن ابی‌سعد کرمانی و ابن ابی‌الیسر حدیث شنید. وی همچنین در مصر از عزالدین عبدالسلام فقه آموخت.
[۲] ذهبی، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۵.    
[۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۸۷.    


ابن فرح پس از فراگیری تحصیلات در مسجد جامع دمشق مجلس حدیث تشکیل داد، و علاوه بر ذهبی که به تصریح خود در حلقه درس او حضور یافته، بِرزالی، مقاتلی، نابلسی، ابومحمد ابن ولید، دمیاطی و یونینی نیز از جمله کسانی بودند که از او دانش آموختند.
[۴] ذهبی، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۵.    
[۵] سبکی، عبدالوهاب، طبقات الشافعیة الکبری، ج۸، ص۲۶.    
[۶] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۸۷.    

ذهبی ضمن ذکر اهتمام ابن فرح به فراگیری و دقت در الفاظ و معانی حدیث، وثاقت و راستگویی وی را می‌ستاید.
[۷] ذهبی محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۵.    


ابن فرح قصیده‌ای لامیه در ۲۰ بیت سروده که درباره برخی اصطلاحات علم حدیث است.
سبکی
[۸] سبکی، عبدالوهاب، طبقات الشافعیة الکبری، ج۸، ص۲۷.    
۱۸ بیت از این قصیده و مقری
[۹] مقری، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۲، ص۵۳۰.    
تمامی آن را آورده است.
بر این قصیده شروح زیادی نوشته شده که از جمله شرح عزالدین ابن جماعه با عنوان زوال التَرَح فی شرح منظومه ابن فرح، توسط ریش در لیدن (۱۸۸۵م) و نیز با ترجمه آلمانی توسط فلایشر (۱۸۹۵م) در همان‌جا به چاپ رسیده است.
بروکلمان نسخه های خطی متعددی از متن و نیز شرح های این قصیده توسط خلیل تتایی، ابن قطلوبغا و دیگران را معرفی می‌کند.

از آثار ابن فرح شرح اربعین نووی، به صورت خطی در کتابخانه‌های برلین و پاریس نگهداری می‌شود و نسخه مختصر خلافیات ابوبکر بیهقی، که اختصاری از رساله «ذکر ما اختلف فیه الشافعی و ابوحنیفه» اوست، در کتابخانه چستربیتی موجود است.

(۱) ذهبی، محمد، تذکرة الحفاظ، حیدرآباد دکن، ۱۳۷۷ق/۱۹۵۸م.
(۲) سبکی، عبدالوهاب، طبقات الشافعیة الکبری، قاهره، ۱۳۲۴ق.
(۳) صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، به کوشش احسان عباس، بیروت، ۱۳۸۹ق/۱۹۶۹م.
(۴) مقری، احمد بن محمد، نفح الطیب، به کوشش یوسف محمد بقاعی، بیروت ۱۴۰۶ق/ ۱۹۸۶م.
(۵) نیکل ای آر، شعر عربی در اسپانیایی، بالتیمور، ۱۹۴۶.

۱. ↑ نیکل ای آر، شعر عربی در اسپانیایی، بالتیمور، ۱۹۴۶.
۲. ↑ ذهبی، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۵.    
۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۸۷.    
۴. ↑ ذهبی، محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۵.    
۵. ↑ سبکی، عبدالوهاب، طبقات الشافعیة الکبری، ج۸، ص۲۶.    
۶. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۸۷.    
۷. ↑ ذهبی محمد، تذکرة الحفاظ، ج۴، ص۱۸۵.    
۸. ↑ سبکی، عبدالوهاب، طبقات الشافعیة الکبری، ج۸، ص۲۷.    
۹. ↑ مقری، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۲، ص۵۳۰.    


• مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌ فرح اشبیلی».    


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 699 (قمری) | زادگان سال 625 (قمری) | علمای اهل‌سنت قرن 7 (قمری) | فقهای شافعی قرن 7 (قمری) | محدثان اهل‌سنت قرن 7 (قمری)
جعبه ابزار