• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن‌ شاکر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: ابن شاکر (رویدادهای‌تاریخ‌اسلام‌ترمانینی).

ابوعبدالله محمد بن موسی بن شاکر منجم (م ۲۵۹ق)، معروف به ابن شاکر، همراه برادرانش احمد و حسن که به بنی موسی مشهور بودند در علوم مختلف زمان خویش از جمله هندسه، مکانیک و چگونگی جابجایی اشیای سنگین، موسیقی، نجوم و علوم قدیمه مهارت داشته و از نظر علمی نامور بودند.


ابوعبدالله محمد بن موسی بن شاکر منجم بغدادی، ابن شاکر، در خراسان متولد شد و در بغداد رشد و نمو کرد.
[۱] قربانی، ابوالقاسم، زندگی نامه ریاضیدانان دوره اسلامی، ص۱۴۷.
وی و دو برادرش احمد و حسن که نقشی جدی در تاریخ فرهنگ اسلامی آفریدند، به بنی موسی مشهورند و همگی از نظر علمی نامورند. اینان در علوم مختلف زمان خویش از جمله هندسه، مکانیک و چگونگی جابجایی اشیای سنگین، موسیقی، نجوم و علوم قدیمه مهارت پیدا کردند.
[۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۵۷.    
زمان مامون نمایندگانی جهت فراگیری علوم قدیمه به روم فرستاده شدند که از جمله آنها بنی موسی بودند.
[۳] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۲.    
ذهبی می‌نویسد: مامون این سه برادر را برای کار در رصدخانه و‌ اندازه‌گیری مساحت دنیا به خدمت گرفت و آنها توانستند مسافت کره زمین را در ۲۴ هزار میل محاسبه کنند. همو می‌افزاید: آنها صاحب ثروت و اموال فراوانی بودند و در راه دستیابی به هندسه و تالیفاتی که در این زمینه نگاشته شده بود، تلاش فراوانی نمودند و با فراخوانی مترجمان، آنها را به عربی ترجمه کردند. محمد در نهایت به سال ۲۵۹ق از دنیا رفت.
[۴] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۳۳۹.    


از وی آثار بسیاری ذکر شده است که عبارت‌اند از: الحرکة الفلک الاولی الشکل الهندسی الذی بیّن جالینوس امره اولیه العالم اصلاح هشت مقاله از آخر کتاب حیلة البرء کتاب الثلث کتاب علی مائیة الکلام الجزء
[۵] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۱ و ۳۴۸.    
[۶] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۴۲.    
و معرفة مساحة الاشکال البسیطه و الکریه
[۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۳۹.    
رسم المعمور من البلاد
[۸] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۱۱۶.    
مخروطات بلینوس و کتاب فی اوّل العلل.
[۹] قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۲۳۸.    
[۱۰] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۶۱.    
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۹، ص۳۲۳.    
[۱۲] ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۴۹.    
[۱۳] ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۸۳.    
[۱۴] بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۱۶۶.
[۱۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۶۳.    
[۱۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۶.    


۱. ↑ قربانی، ابوالقاسم، زندگی نامه ریاضیدانان دوره اسلامی، ص۱۴۷.
۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۵۷.    
۳. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۲.    
۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۳۳۹.    
۵. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۱ و ۳۴۸.    
۶. ↑ ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۴۲.    
۷. ↑ حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۷۳۹.    
۸. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۱۱۶.    
۹. ↑ قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۲۳۸.    
۱۰. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۶۱.    
۱۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۹، ص۳۲۳.    
۱۲. ↑ ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۴۹.    
۱۳. ↑ ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۸۳.    
۱۴. ↑ بروکلمان، کارل، تاریخ الادب العربی، ج۴، ص۱۶۶.
۱۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۶۳.    
۱۶. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۱۶.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۴۳، برگرفته از مقاله «محمد منجم».


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 259 (قمری) | شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | مؤلفان قرن 3 (قمری) | منجمان قرن 3 (قمری) | مهندسان قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار