ابراهیم بن محمد زجاج (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابراهیم بن محمد زجاج (متوفای ۳۱۱ق)، از نحویان
قرن چهارم هجری قمری در
بغداد و شاگرد
مبرّد بود.
ابواسحاق،
ابراهیم بن محمد بن سرّی بن سهل
زجّاج در کودکی به شیشه‌گری مشغول بود و لقب
زجّاج (شیشه‌گر) از آن زمان بر او ماند. آن‌گاه شیفته آموختن
نحو و ملازم و مصاحب مبرّد شد و تعهد کرد تا زمان درگذشت یکی از آن دو در برابر آموختن نحو، روزانه درهمی دستمزد به استاد بپردازد. این دانش را نیک فراگرفت و آن را پیشه و محل درآمد خود کرد.
عبیدالله بن سلیمان بن وهب وزیر خلیفه
معتضد، او را برای
تعلیم فرزندش قاسم فراخواند و بدین‌ترتیب،
زجّاج موقعیتی نزد وزیر یافت و به‌عنوان دبیر و همنشین انتخاب شد. پس از مرگ وزیر عبیدالله در سال ۲۸۸ق، پسرش قاسم به‌جای پدر وزیر شد و منزلت
زجّاج بیشتر شد و اموال بسیاری گردآورد. قاسم رسیدگی به نامه‌های درخواست کسان و انجام خواسته‌هایشان را در قبال گرفتن مزد از ارباب رجوع به او سپرد و بدین‌ترتیب،
زجّاج چند برابر آنچه که از وزیر انتظار داشت، به‌دست آورد.
ابوالقاسم عبدالرحمان
زجّاجی (متوفای ۳۳۷ق) نویسنده کتاب الجمل فی النحو، بدو منسوب است، زیرا شاگرد
زجّاج بود و
ابوعلی فارسی دانشش را از او فرا گرفت.
کتاب الامالی، الاشتقاق، العروض، القوافی، مختصر النحو، ماینصرف و مالا ینصرف، النوادر، خلق الانسان، معانی القرآن، و الانواء از آثار اوست.
زجّاج در ۷۵ سالگی درگذشت.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۸۹.
