ابراهیم بن حبیب فزاری (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ابراهیم بن حبیب فزاری (م ۱۸۸ق)، از دانشمند فلکی، حکمای مشهور جهان اسلام و از مشاهیر حکما و ریاضی‌دانان اسلامی شیعه در قرن دوم هجری قمری بود.
وی اولین کسی بود که در اسلام اسطرلاب ساخت.

---

ابواسحاق ابراهیم بن حبیب بن سلمان بن سمرة بغدادی کوفی فزاری، دانشمند فلکی و از حکمای مشهور جهان اسلام، اهل کوفه و از خاندان سمرة بن جندب (صحابی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)) بود و از مشاهیر حکما و ریاضی‌دانان اسلامی قرن دوم به شمار می‌رفت.

---

ابراهیم شیعه و اولین کسی بود که در اسلام اسطرلاب ساخت و در زمان مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) به آن عمل شد.
ابراهیم از نزدیکان و منجم مخصوص خلیفه عباسی، منصور دوانیقی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ق) بود. او و پسرش محمد را از منجمان و ریاضی‌دانان بزرگ به شمار آورده‌اند که کتاب‌های ریاضی هندی را به زبان عربی ترجمه کرده‌اند.

---

فزاری سرانجام در سال ۱۸۸ق از دنیا رفت.

---

ابراهیم بن حبیب دارای تالیفات زیادی می‌باشد که عبارت‌اند از:

• تسطیح الکرة
  ^[۱۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۲.    
  که ماخذ و منبع بسیاری از علوم فلکی است
  ^[۱۳] قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۵۰.    
• العمل بالاسطرلاب
• المسطح
• العمل بالاسطرلاب
• ذات الحلق
• کتاب المقیاس للزوال الزیج علی سنی العرب و القصیدة فی علم النجوم.
  ^[۱۴] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۴.    
  (دیگر منابع:
  ^[۱۵] قمی، شیخ عباس، هدیة الاحباب، ص۲۳۳.
  ^[۱۶] اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا، نامه دانشوران ناصری، ج۴، ص۵۸.
  ^[۱۷] اعلمی، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۲، ص۵۳.
  ^[۱۸] امین، سید حسن، اعیان الشیعه، ج۲، ص۱۹۸.    
  ^[۱۹] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۰۴.    
  ^[۲۰] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱، ص۳۲۳.
  )

---