• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابراهیم بن بکوس عشّاری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابراهیم بن بکوس عشّاری (م. بین ۳۷۱-۳۷۷ق) طبیب برجسته‌ای بود که در بغداد زندگی می‌کرد. او در علم طب مهارت داشت و کتب بسیاری در این زمینه تألیف کرد. او علاوه بر مهارت در طب نظری و عملی، به ترجمه کتاب‌های یونانی به عربی نیز می‌پرداخت و با سه زبان عربی، سریانی و یونانی آشنایی کامل داشت که سرانجام در حدود سال ۳۷۷ هجری قمری درگذشت.



ابواسحاق ابراهیم بن بَكُوس (بکّس) طبیب عَشَّارِيّ عراقی در بغداد می‌زیست و از حسن شهرتی برخوردار بود. در علم طب مهارت داشت و کتب بسیاری را در این زمینه تالیف کرد. ابواسحاق در بیمارستان عضدی که عضدالدوله و در سال ۳۷۱ بنا کرده بود به تدریس طب مشغول بود و حتی پس از نابینا شدن نیز به این کار ادامه داد.
وی یکی از ۲۴ طبیبی به شمارست که در آن بیمارستان مشغول طبابت و تدریس بودند.
[۲] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۲۳۰.

برخی منابع، تدریس وی در آن بیمارستان را در سال ۳۶۰ هجری دانسته‌اند.
او افزون برمهارت در طب نظری و عملی و نوشتن آثاری در این علم، به ترجمه کتاب‌های یونانی به عربی نیز می‌پرداخت و یکی از چهره‌های مؤثر در نهضت ترجمه به شمار می‌رفت و با سه زبان عربی، سریانی و یونانی آشنایی کامل داشت.


آثار عشّاری عبارت‌اند از: ترجمه الحس والمحسوس، ترجمه اسباب النبات (نویسنده هر دو کتاب ثاوفرسطی است)، ترجمه سوفسطیقا در منطق، ترجمه الکون والفساد ارسطو، الرؤیا، الاقرا باذین الملحق بالکناش، کناشه، مقالة بانّ الماء القراح ابرد من ماءالشعیر، مقالة فی جدری، رساله در غرب وجرب عین، مقاله در مرض استسقاء، رساله در تشریح چشم و معالجات آن، رساله در امراض پوست و ادویه متعلقه به آن، رساله در ماهیت پادزهر معدنی و حیوانی و خواص و طریقه استعمال آن، رساله در علاج سموم، رساله در آب‌های معدنی.
[۷] اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا، نامه دانشوران ناصری، ج۷، ص۱۱۷.



الندیم که کتابش را به سال ۳۷۷ تالیف کرده از او با تعبیری یاد می‌کند که گویا آن زمان زنده نبوده است.(دیگر منابع:
[۱۲] جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ص۳۱۰.
)


۱. ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ص۳۲۹.    
۲. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۱، ص۲۳۰.
۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۷.    
۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۳۴.    
۵. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۱۲.    
۶. ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ص۳۲۹.    
۷. اعتضادالسلطنه، علیقلی میرزا، نامه دانشوران ناصری، ج۷، ص۱۱۷.
۸. قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۳۷.    
۹. قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۱۰۷.    
۱۰. ابن عبری، غریغوریوس بن اهرون، تاریخ مختصر الدول، ص۵۶.    
۱۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۵۱۱.    
۱۲. جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ص۳۱۰.
۱۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱۷.    



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم عشاری»، ج۲، ص۴۷.






جعبه ابزار