إِصْطِنَاع (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِصْطِنَاع: (وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسِی)«اِصْطِنَاع» از مادّه
«صنع» به معنای
«اصرار و اقدام مؤکد برای اصلاح چیزی است»؛
آن گونه که
راغب در
مفردات گفته است: یعنی تو را از هر نظر اصلاح کردم، گویی برای خودم می‌خواهم؛
و این محبت‌آمیزترین سخنی است که
خداوند در حق این پیامبر بزرگ فرموده و به گفته بعضی شبیه سخنی است که حکماء گفته‌اند:
اِنَّ اللَّهَ تَعالی اِذا اَحَبَّ عَبْداً تَفَقَّدَهُ کَمَا یَتَفَقَّدُ الصَّدِیْقُ صَدِیْقَهُ: «خداوند هنگامی که بنده‌ای را دوست دارد، آن چنان از او تفقد می‌کند که دوست مهربان نسبت به دوستش».
(وَاصْطَنَعْتُكَ لِنَفْسِي) (و من تو را برای خودم پرورش دادم).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «اصطناع»
افتعال از صنع و به معنای
احسان است -به طوری که گفته‌اند
- وقتی گفته می‌شود «صنع فلانا» فلانی را صنع کرد، معنایش این است که به او احسان نمود، و چون گفته شود «اصطنع فلانا» معنایش این می‌شود که احسان خود را درباره فلانی تحقق داد و تثبیت کرد و از
قفال نقل شده که گفته: وقتی گفته می‌شود فلانی فلان را اصطناع کرد معنایش این است که آن قدر به وی احسان کرد که وی را به او نسبت می‌دهند، و می‌گویند: این صنیع فلانی است و این نمک‌پرورده او است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِصْطِنَاع»، ص۴۹.
