إِسْتَقامُوا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِسْتَقامُوا: (ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ) «اسْتَقامُوا» از مادّه
«استقامت»، به معنای ملازم راه مستقیم بودن و ثبات بر خط صحیح است.
بعضی از ارباب
لغت نیز آن را به معنای
«اعتدال» تفسیر کرده‌اند.
که جمع میان این دو معنا بعید است.
(إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ) (به يقين كسانى كه گفتند: «پروردگار ما
خداوند يگانه است» سپس
استقامت كردند،
فرشتگان بر آنان نازل مى‌شوند كه: «نترسيد و غمگين مباشيد، و
بشارت باد بر شما به آن بهشتى كه به شما وعده داده شده است!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب می‌گوید: کلمه استقامت در اصل در خصوص طریقی به کار می‌رفته که به خط مستقیم کشیده شده باشد، و در آیه شریفه
(اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ) حق را به چنین راهی تشبیه کرده؛ سپس می‌گوید: و استقامت انسان به این معنی است که همواره ملازم طریقه مستقیم باشد که خدای تعالی در باره چنین انسان‌هایی فرموده:
(اِنَّ الَّذِینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا) ولی در
صحاح اللغة استقامت را به معنای
اعتدال گرفته، و گفته: وقتی می‌گویند «استقام له الامر» معنایش این است که این امر برای او در حد اعتدال بود.
پس مراد از جمله
(ثُمَّ اسْتَقامُوا) این است که ملازم وسط راه باشند، و دچار انحراف نگردند، و بر سخنی که گفته استوار باقی بمانند؛ مثلا در آیه
(فَمَا اسْتَقامُوا لَکُمْ فَاسْتَقِیمُوا لَهُمْ) معنایش این است که ما دام
کفار با شما معتدل بودند، شما هم برای آنان اعتدال داشته باشید و از وسط راه منحرف نگردید و در آیه
(وَ اسْتَقِمْ کَما اُمِرْتَ وَ لا تَتَّبِعْ اَهْواءَهُمْ) معنایش این است که: آن طور که مامور شده‌ای عمل کن، یعنی راه میانه را پیش بگیر، و هواهای ایشان را پیروی مکن. همه تفسیرهای مختلفی که برای این آیه کرده‌اند به همین معنا که ما گفتیم برمی‌گردد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِسْتَقامُوا»، ص۴۲.
