إِباق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
إِباق (به کسر الف) از مفردات
نهج البلاغه به معنای خشم و
قهر است.
به برده‌ای که از مولای خود
فرار کند، گفته می‌شود.
این کلمه یک‌بار در
قرآن و یک‌بار در بیان
امام علی (علیه‌السلام) آمده است.
إِباق به معنی رفتن در حال خشم و قهر است.
چنان‌که یک‌دفعه در
قرآن کریم آمده:
(اِذْ اَبَقَ اِلَی الْفُلْکِ الْمَشْحونِ) و دفعه دیگر فرموده:
(وَ ذا النّونِ اِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً) و این‌که آن‌را فرار
عبد از مولایش گفته‌اند،
قهر و
غضب نیز در آن ملحوظ است.
این کلمه فقط یک‌بار آن‌هم به لفظ فاعل «
آبق» در «نهج‌البلاغه» آمده است.
یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
آن حضرت به
حارث اعور می‌نویسد:
«وَ إِيّاكَ أَنْ يَنْزِلَ بِكَ الْمَوْتُ وَ أَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّكَ في طَلَبِ الدُّنْيا.» «بترس از آن‌که
مرگ بر تو نازل شود در حالی‌که با خدایت در
طلب دنیا در قهرباشی.»
فقط یک مورد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اباق»، ص۲۲.
