أَلیم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَلیم (به فتح الف و کسر لام) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای دردناک است.
در بیان
حضرت امیر (علیه‌السلام) نسبت به تبیین شدّت برخی از سختی‌ها از این واژه استفاده شده است.
أَلیم به معنای دردناک آمده است.
برخی آن‌را به معنی فاعل «مؤلمه» گرفته‌اند، ولی ظاهراً
صفت مشبهّه است و دلالت بر دوام دارد و شاید
صیغه مبالغه باشد.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
جمع
الم،
آلام آید چنان‌که حضرت علی (علیه‌السلام) در بیانی فرموده‌اند:
«وَ باتَ ساهِراً فی غَمَراتِ الْآلامِ.» «شب را در سختی‌های آلام بی‌خواب به روز آورد.»
اسم تفضیل آن این کلمه «آلم» آید، که آن وجود مبارک در بیانی دیگر، از این کلمه استفاده نموده است:
«وَ صَبَرْتُ مِنْ كَظْمِ الغَيْظِ عَلى أَمَرَّ مِنَ العَلْقَمِ، وَ آلَمَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَزِّ الشِّفارِ.» «از خوردن
خشم بر تلخ‌تر از
زیتون تلخ و دردآورتر از تیزی چاقوها
صبر کردم.»
آن در
ابن میثم و
عبده «حزّ» آمده است.
مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «الیم»، ص۵۹-۶۰.
