أَزْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَزْر (به فتح الف و سکون زاء) از مفردات
نهج البلاغه، به معنای نیرو، محکمی و یاری است.
در بیان
حضرت امیر (علیه‌السلام) نیز در مواردی به‌همین معانی به کار رفته است.
أَزْر به معنای نیرو، محکمی و یاری است.
«
أَزَرْتُ فُلَانًا آزُرُه أَزْراً قَوَّيْتُهُ.»
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
آن حضرت به
امام حسن (علیه‌السلام) می‌نویسد:
«يا بُنَيَّ، أَكْثِرْ مِنْ ذِكْرِ الْمَوْتِ ... حَتَّى يَأْتِيَكَ وَ قَدْ أَخَذْتَ مِنْهُ حِذْرَكَ، وَ شَدَدْتَ لَهُ أَزْرَكَ.» «ای
پسر عزیزم،
مرگ را زیاد یادآور ... تا در وقتی به تو آید که
احتیاط خویش را از او گرفته و نیرویت را برای آن محکم کرده‌ای.»
و در رابطه با
طلحه که شنید او با
زبیر قصد
بصره دارند فرمود:
«وَ وَاللهِ ما صَنَعَ في أَمْرِ عُثْمانَ واحِدَةً مِنْ ثَلاث: لَئِنْ كانَ ابْنُ عَفّانَ ظالِماً ـ كَما كانَ يَزْعُمُ ـ لَقَدْ كانَ يَنْبَغي لَهُ أَنْ يُوازِرَ قاتِلِيهِ.» « به خدا
قسم: طلحه دربارۀ
عثمان یکی از سه کار را نکرد، اگر عثمان ظالم بود چنانکه او می‌گفت لازم بود که قاتلان او را یاری کند (ولی نکرد).»
و نیز از این مادّه کلمۀ مازور، مازورون در
نامه ۱۸،
و
حکمت ۲۸۲،
آمده است.
«
مئزر» به معنی لنگ و ملحفه از همین مادّه است «الازار و
المئزر: الملحفة»
امام علی (علیه‌السلام) به
ابوموسی اشعری که حاکم
کوفه بود در رابطه با فرستادن قشون به بصره می‌نویسد:
«فارْفَعْ ذَيْلَكَ، و اشْدُدْ مِئْزَرَكَ، و اخْرُجْ مِنْ جُحْرِكَ، وَ انْدُبْ مَنْ مَعَكَ.» «دامنت را به کمر زن، لنگت را محکم کن (آماده
جنگ باش) از لانۀ خویش بیرون آی و آنان را که با تو هستند، به
جهاد بخوان.»
«مازر» جمع ازار است که در
خطبه ۲۳۹ آمده است.
مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ازر»، ص۴۵.
