آیات مکی مدنی الحکم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیات مکی مدنی الحکم به
آیات نازل شده در
مکه با ملاک‌های آیات مدنی اطلاق می‌شود.
به آیاتی که بر پایه
معیار مکانی نزول، مکی، و به لحاظ ملاک
زمانی نزول، مدنی شمرده می‌شوند، به سبب جمع بین این دو
معیار، "مکی مدنی الحکم" گفته می‌شود؛
آیه ۱۳
سوره حجرات : (یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر وانثی وجعلناکم شعوبا وقبائل لتعارفوا…).
این آیه در مکه و در جریان فتح آن شهر نازل شده و به لحاظ
معیار مکانی نزول، مکی است (چون در مکه نازل شد)؛ ولی به لحاظ
معیار زمانی نزول، چون پس از
هجرت و در
سال هشتم نازل شده است؛ و همچنین خطاب به "یا ایها الناس" که نسبت به مردم مکه و
مدینه مساوی است مدنی محسوب می‌شود؛ هرچند برخی مانند این نوع خطاب را از ویژگی‌های سوره‌ها و
آیات مکی می‌دانند.
آیه ۳
سوره مائده : (الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الاسلام دینا…).
این آیه نیز در مکه و در مراسم
حجة الوداع نازل شد که از نظر
معیار مکانی، مکی، و از جهت
معیار زمانی، مدنی به شمار می‌آید؛ زیرا محتوای آن، که بر حکم خلافت و جانشینی امیرمؤمنان
علی علیه‌السّلام و نیز بیان
حکم فقهی "اضطرار" دلالت می‌کند، ویژگی‌های
آیات مدنی را دارد.
۵۸
سوره نساء : (ان الله یامرکم ان تؤدوا الامانات الی اهلها واذا حکمتم بین الناس ان تحکموا بالعدل…).
این آیه نیز در سال
فتح مکه و در داخل
کعبه نازل شده است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«آیات مکی مدنی الحکم».
