آیات مکی درباره اهل مدینه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیات مکی درباره اهل
مدینه به آیاتی با ملاک‌های مکی، خطاب به مردم مدینه اطلاق می‌شود.
جلال الدین سیوطی و دیگران، به نقل از
حسن بن محمد بن حبیب نیسابوری (صاحب کتاب التنبیه علی فضل علوم القرآن) در دسته بندی
آیات ، از تقسیم آیات قرآن به "آیات مکی درباره اهل مدینه" و "آیات مدنی درباره اهل مکه" نام برده‌اند.
مراد از "آیات مکی درباره اهل مدینه"، آیاتی است که به لحاظ معیار مشهور (ملاک
زمان و
مکان ) مکی به شمار آمده ولی مخاطب آن اهل مدینه‌اند و درباره آنان سخن می‌گویند؛ و به عکس، "آیات مدنی درباره اهل مکه" آیاتی است که طبق معیار مشهور، مدنی است؛ یعنی پس از
هجرت و در شهر مدینه نازل شده‌اند؛ ولی درباره مردم
مکه سخن می‌گویند.
برای قسم دوم این مثال‌ها را ذکر کرده‌اند:
آیه اول
سوره ممتحنه : یا ایها الذین آمنوا لا تتخذوا عدوی وعدوکم اولیاء تلقون الیهم بالمودة وقد کفروا بما جاءکم من الحق یخرجون الرسول وایاکم ان تؤمنوا بالله ربکم ان کنتم خرجتم جهادا فی سبیلی وابتغاء مرضاتی تسرون الیهم بالمودة وانا اعلم بما اخفیتم وما اعلنتم ومن یفعله منکم فقد ضل سواء السبیل
ای کسانی که
ایمان آورده‌اید دشمن من و دشمن خودتان را به دوستی برمگیرید -به طوری- که با آنها اظهار دوستی کنید و حال آنکه قطعا به آن
حقیقت که برای شما آمده کافرند و
پیامبر خدا و شما را از مکه بیرون می‌کنند که چرا به خدا پروردگارتان ایمان آورده‌اید اگر برای جهاد در راه من و طلب خشنودی من بیرون آمده‌اید شما پنهانی با آنان رابطه دوستی برقرار می‌کنید در حالی که من به آنچه پنهان داشتید و آنچه آشکار نمودید داناترم و هر کس از شما چنین کند قطعا از راه درست منحرف گردیده است.
این آیه که در مدینه نازل شده، در حق
حاطب بن ابی بلتعه ، و خطاب به اهل مکه است.
آیات
سوره رعد ، که در مدینه نازل شده، ولی خطاب به اهل مکه است.
آیات اول
سوره توبه تا آیه ۲۸ (انما المشرکون نجس...) ،
که در مدینه نازل شده، ولی خطاب به
مشرکان اهل مکه است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات مکی درباره اهل مدینه».
