آیات عین الهی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیات عین الهی یعنی آیاتی از
قرآن که نشان دهنده نظارت و مراقبت
خداوند بر
مخلوقات است.
واژه عین در قرآن ۶۵ بار و در معانی متعددی به کار رفته است:
یکی از معانی واژه عین در قرآن
چشم (عضو بدن) است؛ مانند آیات: ۴۵
سوره مائده ، ۱۳
سوره آل عمران ، ۸۳
سوره مائده ، ۱۷۹
سوره اعراف و….
یکی دیگر از معانی عین در قرآن
چشمه است که در چشمه
آب گوارا، چشمه آب داغ و جوشان و چشمه
مس مذاب بکار رفته است؛ مانند آیات: ۶۰ سوره بقره، ۵ سوره غاشیه، ۱۲ سوره سبا و….
در برخی از آیات قرآن واژه عین کنایه از نظارت و مراقبت می‌باشد؛ مانند: آیه ۳۷
سوره هود .
واژه عین در چند آیه به خداوند سبحان نسبت داده شده است؛ این بخش از
آیات را آیات صفت عین می‌گویند که عبارتند از:
۱. آیه ۳۷ سوره هود: ((واصنع الفلک باعیننا ووحینا)؛ ) و زیر نظر ما و
[۱۰] وحی ما کشتی را بساز.
۲- آیه ۲۷
سوره مؤمنون : ((فاوحینا الیه ان اصنع الفلک باعیننا ووحینا)؛ ) پس به او
وحی کردیم که زیر نظر ما و
[۱۲] وحی ما
کشتی را بساز.
۳. آیه ۴۸
سوره طور : ((واصبر لحکم ربک فانک باعیننا)؛ ) و در برابر دستور پروردگارت شکیبایی پیشه کن که تو خود در حمایت مایی.
۴. آیه ۱۴
سوره قمر : ((تجری باعیننا جزاء لمن کان کفر)؛ )
[۱۵] زیر نظر ما روان بود
[۱۶] پاداش کسی بود که مورد انکار واقع شده بود.
۵. آیه ۳۹
سوره طه : ((والقیت علیک محبة منی ولتصنع علی عینی)؛ ) و مهری از خودم بر تو افکندم تا زیر نظر من پرورش یابی.
افزون بر آیات صفت عین، آیاتی هم بصر و نظر را به خداوند نسبت داده‌اند؛ مانند آیات: ۷۷ سوره آل عمران و ۲۲ و ۲۳
سوره قیامت .
برخی از
فرق اسلامی همانند
مجسمه با جمود بر ظواهر این آیات، به جسمیت خداوند قائل شده، معتقدند خداوند چشم دارد، قابل رؤیت است، در قیامت مجسم می‌شود و بندگان او را می‌بینند.
به اعتقاد اکثر علمای اسلامی رؤیت خداوند محال است؛ زیرا لازمه رؤیت هر شیء، جسم بودن و
مکان، اجزا و جهت داشتن است، که هیچ یک در خداوند سبحان راه ندارد و امکان پذیر نیست. همچنین مفاد آیات متعددی از قرآن، نفی رؤیت و جسمیت است؛ مانند: ((لا تدرکه الابصار...) )
و ((... لیس کمثله شیء...) ).
در نتیجه، منظور از آیات صفت عین، دیدگان ظاهری نیست؛ بلکه مراد از آن، حفظ، مراقبت و نظارت است.
فرهنگ نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «عین الهی».
