آشنایی با علوم قرآنی (رکنی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مؤلف دکتر محمد مهدی رکنی یزدی
کتاب پیرامون برخی از مسائل
علوم قرآنی نوشته شده است و از آنجا که کتاب برای دانشجویان دانشگاه‌ها تهیه شده مطالب آن به صورت خلاصه و گذرا بیان شده و از همین جهت نام آن آشنایی با علوم قرآن گذاشته شده است.
وی مطالب را در ده (۱۰) فصل ارائه نموده که در فصل اول پیرامون معنای
وحی و تفاوت آن با الهام سخن گفته، در فصل دوم نزول قرآن را در دو بحث:
اسباب نزول و گستردگی معنی
آیات قرآن بررسی کرده است در فصل سوم درباره
قرائت قرآن و قاریان مشهور بحث نموده آنگاه عوامل اختلاف قرائت‌ها را بیان و در ادامه
آداب تلاوت قرائت قرآن را ذکر می‌کند مساله
کتابت قرآن را در فصل چهارم مورد بررسی قرار داده و در این رابطه ابتدا وضعیت خط در عربستان تجزیه و تحلیل شده، سپس نوشت افزارهایی را که در آن
زمان بر روی آن کتابت می‌کردند نام می‌برد، و در ادامه
کاتبان وحی در زمان
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را نام برده و شخصیت‌هایی که دارای مصحف می‌باشند معرفی و پیرامون مصحف آنها نکاتی را متذکر می‌شود در پایان این فصل سرگذشت مصحف عثمانی که معروف به مصحف امام است بیان شده است در فصل پنجم درباره متواتر بودن قرآن و در فصل ششم اسامی و اوصاف آن را توضیح می‌دهد در فصل هفتم مساله ترتیب آیات و سوره‌ها را بحث می‌کند که آیا این دو توقیفی هستند و یا اینکه به
اجتهاد صحابه انجام شده است در فصل هشتم، موضوع
محکم و متشابه را با استفاده از آیات قرآنی بیان می‌کند و پس از تعریف محکم و متشابه، فایده وجود آیات متشابه را ذکر نموده است از آنجا که
قرآن نیازمند به
تفسیر می‌باشد در فصل نهم
ضرورت آن مورد بحث قرار گرفته و وضعیت آن را در برخی از زمان‌ها بررسی و بعضی از تفاسیر را همراه با روش آن معرفی می‌کند در فصل آخر (فصل دهم) به مساله
اعجاز قرآن پرداخته و برخی از وجوه اعجاز قرآن همچون
فصاحت و
بلاغت، اشارات علمی، اعجاز عددی... مورد بحث قرار گرفته است.
۱- مطالب کتاب به صورت روان بیان شده به گونه ایی که برای عموم مردم قابل فهم می‌باشد.
۲- از آنجا که مطالب کتاب برای تدریس در دانشگاه‌ها تهیه شده، مباحث به صورت خلاصه همراه با ذکر مثال، بیان شده است.
۳- در این
کتاب سعی شده، مباحث اتفاقی بیان و از مواردی که مورد
اختلاف است هم چون حادث و قدیم بودن قرآن، پرهیز شود.
۴- برخی از واژه‌ها که نیازمند به توضیح بیشتری می‌باشند در پاورقی توضیحاتی درباره آنها ارائه شده است.
۵- در پایان کتاب، کلیه مباحث مطرح شده به صورت جزئی فهرست بندی شده و با عنوان فهرست موضوعی آمده است تا مراجعه کنندگان به راحتی بتوانند به موضوعات مطرح شده در کتاب دسترسی پیدا کنند ۶- مطالب به صورت مرتب بیان شده و دارای سیر منطقی می‌باشند
۱- در این کتاب از منابع اولیه کمتر استفاده شده است و منابع استفاده شده بیشتر از کتابهای معاصرین می‌باشد.
۲- لازم بود پیرامون «
نسخ» نیز در فصل جداگانه ایی بحث شود همانگونه که درباره
محکم و متشابه بحث شده است.
کتاب یک جلد، متن آن فارسی و دارای ۲۲۳ صفحه می‌باشد و مشخصات آن به قرار زیر است ۱- نوع کاغذ: معمولی ۲- جلد: شومیز ۳- نوبت چاپ: اول ۴- تاریخ انتشار:
سال ۱۳۷۹ ۵- ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب
علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) و بنیاد پژوهشهای اسلامی
آستان قدس رضوی ۶- تیراژ: پنج هزار نسخه ۷- دارای گفتاری از مؤلف در مقدمه با عنوان «درآمد» ۸- دارای فهرست: الف: مطالب کتاب ب: آیات استفاده شده در متن کتاب ج: اسامی و اشخاص د: کتابنامه
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
