آثار نفرین (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آثار
نفرین با توجه به
آیات قرآن عبارتند از:
تباهى اموال و بهره نبردن از آنها، پيامد نفرين
موسی علیه‌السلام عليه فرعونيان:
۱. «وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالًا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ ... • قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما ... • وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ ...؛
موسى گفت: پروردگارا! تو
فرعون و اطرافيانش را زينت و اموالى سرشار در زندگى دنيا داده‌اى، پروردگارا! در نتيجه آنها بندگانت را از راه تو گمراه مى‌سازند. پروردگارا! اموالشان را نابود كن ... فرمود: دعاى شما پذيرفته شد.
استقامت به خرج دهيد! ... سرانجام بنی‌اسرائیل را از دريا (رود عظيم نيل) عبور داديم؛ و فرعون و لشكريانش از سرِ
ظلم و تجاوز، به دنبال آنها رفتند؛ تا زمانى كه غرقاب دامن او را گرفت....»
۲. «وَ لَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَ جاءَهُمْ
رَسُولٌ كَرِيمٌ • فَدَعا رَبَّهُ أَنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ • وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ • كَمْ تَرَكُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ • وَ زُرُوعٍ وَ مَقامٍ كَرِيمٍ • وَ نَعْمَةٍ كانُوا فِيها فاكِهِينَ؛
ما پيش از اينها قوم فرعون را آزموديم و پيامبر بزرگوارى به سراغشان آمد. نها هيچ يك از اين پندها را نپذيرفتند، و موسى به پيشگاه پروردگارش عرضه داشت: اينها قومى مجرمند. هنگامى كه از دريا گذشتيد دريا را آرام و گشاده بگذار و بگذر به يقين آنها كه در تعقيب شما مى‌آيند لشكرى
غرق شده خواهند بود. سرانجام همگى نابود شدند چه بسيار باغ‌ها و چشمه‌ها كه به جاى گذاشتند، و كشتزارها و قصرهاى پر ارزش، و نعمتهاى فراوان ديگر كه در آن غرق شادمانى بودند!»
سرگردانی بنى‌اسرائیل به مدّت چهل سال، پيامد نفرين موسى
عليه
السلام:
«قالُوا يا مُوسى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها أَبَداً ما دامُوا فِيها فَاذْهَبْ أَنْتَ وَ رَبُّكَ فَقاتِلا إِنَّا هاهُنا قاعِدُونَ • قالَ رَبِّ إِنِّي لا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَ أَخِي فَافْرُقْ بَيْنَنا وَ بَيْنَ الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ • قالَ فَإِنَّها مُحَرَّمَةٌ عَلَيْهِمْ أَرْبَعِينَ سَنَةً يَتِيهُونَ فِي الْأَرْضِ فَلا تَأْسَ عَلَى الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ؛
(
بنی‌اسرائیل) گفتند: اى موسى! تا آنها در آن جا هستند، ما هرگز وارد نخواهيم شد؛ تو و پروردگارت برويد و با آنان بجنگيد، ما همين جا نشسته‌ايم. موسى گفت: پروردگارا! من تنها اختيار خودم و برادرم را دارم، ميان ما و اين جمعيّت گنهكار، جدايى بيفكن. خداوند به موسى فرمود: اين (سرزمين مقدّس)، تا چهل سال بر آنها ممنوع است (و به آن نخواهند رسيد)؛ پيوسته در زمين (در اين
بیابان)، سرگردان خواهند بود؛ و درباره سرنوشت اين جمعيت گنهكار، غمگين مباش.»
گرفتارى فرعونيان به
قساوت و سنگدلى، در پى نفرين موسى
عليه
السلام و
هارون علیه‌السلام:
«وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالًا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ • قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ؛
موسى گفت: پروردگارا! تو فرعون و اطرافيانش را زينت و اموالى سرشار در زندگى دنيا داده‌اى، پروردگارا! در نتيجه آنها بندگانت را از راه تو گمراه مى‌سازند. پروردگارا! اموالشان را نابود كن؛ و به جرم گناهانشان، دلهايشان را سخت و سنگين ساز، كه ايمان نياورند تا عذاب دردناک را ببينند. فرمود: دعاى شما پذيرفته شد. استقامت به خرج دهيد! و از راه و رسم كسانى كه نمى‌دانند، تبعيّت نكنيد.»
از آثار نفرین، هلاکت و نابودی است.
هلاكت و عذاب
قوم نوح بر اثر نفرين و دعاى
نوح علیه‌السلام:
۱. «وَ لَقَدْ
أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ ... • قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ • فَأَوْحَيْنا إِلَيْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا فَإِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ فَاسْلُكْ فِيها مِنْ كُلٍّ زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ وَ أَهْلَكَ إِلَّا مَنْ سَبَقَ
عَلَيْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَ لا تُخاطِبْنِي فِي الَّذِينَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ؛
ما نوح را به سوى قومش فرستاديم ... (نوح) گفت: پروردگارا! مرا در برابر
تکذیب آنان يارى كن. ما به نوح وحى كرديم كه:
کشتی را در حضور ما، و مطابق وحى ما بساز. و هنگامى كه فرمان ما فرا رسد، و
آب از تنور بجوشد (كه نشانه فرا رسيدن
طوفان است)، از هريك از انواع حيوانات يك جفت در كشتى سوار كن؛ و همچنين خانواده‌ات را، مگرآنانى كه قبلًا وعده هلاكشان داده شده (همسر و فرزند كافرت)؛ و ديگر درباره ستمكاران با من سخن مگو (و شفاعت مكن)، كه آنان همگى غرق خواهند شد.»
۲. «كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنا وَ قالُوا مَجْنُونٌ وَ ازْدُجِرَ • فَدَعا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ • فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِرٍ • فَكَيْفَ كانَ عَذابِي وَ نُذُرِ؛
پيش از آنها قوم نوح پيامبرشان را تكذيب كردند، آرى بنده ما را تكذيب كرده و گفتند: او ديوانه است. و با انواع آزارها از ادامه رسالتش بازداشته شد. او به پيشگاه پروردگار عرضه داشت: من مغلوب اين قوم طغيانگر شده‌ام، پس مرا يارى كن! در اين هنگام درهاى
آسمان را با آبى فراوان و بى‌وقفه گشوديم؛ اكنون بنگريد عذاب و انذارهاى من چگونه بود!»
هلاكت و نابودى
قوم ثمود پس از نفرين پيامبرشان:
«ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِينَ •
فَأَرْسَلْنا فِيهِمْ
رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ • أَ فَلا تَتَّقُونَ قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ • قالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ • فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ؛
سپس گروه ديگرى را بعد از آنها به وجود آورديم. و در ميان آنان پيامبرى از خودشان فرستاديم كه: خداى يگانه را بپرستيد؛ كه جز اومعبودى براى شما نيست؛ آيا با اين همه، از
شرک پرهيز نمى‌كنيد؟! پيامبرشان گفت: پروردگارا! مرا در برابر تكذيب آنان يارى كن! خداوند فرمود: بزودى پشيمان خواهند شد؛ (امّا زمانى كه ديگر سودى به حالشان ندارد.) سرانجام صيحه مرگبار آسمانى آنها را بحق فرو گرفت؛ و ما آنها را همچون خاشاكى بر سيلاب قرار داديم؛ دور باد قوم ستمكار (از رحمت خدا)!»
در احتمالى مقصود از «
رسولًا»
هود علیه‌السلام و در احتمالى‌ديگر صالح پيامبر است.
عذاب و هلاكت
قوم لوط در اثر نفرين
لوط علیه‌السلام:
«وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمِينَ • قالَ رَبِّ انْصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ وَ لَمَّا جاءَتْ
رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى قالُوا إِنَّا مُهْلِكُوا أَهْلِ هذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَها كانُوا ظالِمِينَ؛
و لوط را فرستاديم هنگامى كه به قوم خود گفت: شما عمل بسيار زشتى انجام مى‌دهيد كه هيچ يک از جهانيان پيش از شما آن را انجام نداده است! لوط گفت: پروردگارا! مرا در برابر اين قوم تبهكار يارى فرما. و هنگامى كه فرستادگان ما
بشارت تولد فرزند را براى
ابراهیم آوردند، گفتند: ما اهل اين شهر و آبادى قوم لوط را هلاک خواهيم كرد، چرا كه اهل آن ستمكارند.»
هلاكت
فرعونیان در پى نفرين موسى
عليه
السلام بر آنان:
«فَدَعا رَبَّهُ أَنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ • فَأَسْرِ بِعِبادِي لَيْلًا إِنَّكُمْ مُتَّبَعُونَ • وَ اتْرُكِ الْبَحْرَ رَهْواً إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ؛
آنها هيچ يک از اين پندها را نپذيرفتند، و موسى به پيشگاه پروردگارش عرضه داشت: اينها قومى مجرمند. فرمود: بندگان مرا شبانه حركت ده كه شما تعقيب مى‌شويد. هنگامى كه از دريا گذشتيد دريا را آرام و گشاده بگذار و بگذر به يقين آنها كه در تعقيب شما مى‌آيند لشكرى غرق شده خواهند بود.»
عذاب و هلاكت
قوم عاد در پى نفرين پيامبرشان
هود علیه‌السلام:
«ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِينَ •
فَأَرْسَلْنا فِيهِمْ
رَسُولًا مِنْهُمْ أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ • أَ فَلا تَتَّقُونَ قالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِما كَذَّبُونِ • قالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نادِمِينَ • فَأَخَذَتْهُمُ الصَّيْحَةُ بِالْحَقِّ فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ؛
سپس گروه ديگرى را بعد از آنها به وجود آورديم. و در ميان آنان پيامبرى از خودشان فرستاديم كه: خداى يگانه را بپرستيد؛ كه جز اومعبودى براى شما نيست؛ آيا با اين همه، از شرک پرهيز نمى‌كنيد؟! پيامبرشان گفت: پروردگارا! مرا در برابر تكذيب آنان يارى كن! خداوند فرمود: بزودى پشيمان خواهند شد؛ (امّا زمانى كه ديگر سودى به حالشان ندارد.) سرانجام صيحه مرگبار آسمانى آنها را بحق فرو گرفت؛ و ما آنها را همچون خاشاكى بر سيلاب قرار داديم؛ دور باد قوم ستمكار (از رحمت خدا)!»
در احتمالى مقصود از «
رسولًا»
هود عليه
السلام و در احتمالی ديگر
صالح پیامبر است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۲۸۰، برگرفته از مقاله «آثار نفرین».
