آثار استرجاع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استرجاع به معنای گفتن «انّا للّه و انّا
الیه راجعون» در هنگام بروز
مصیبت و نگرانی برای خود یا دیگران است. استرجاع اگر فقط زبانی نباشد و
به معنای آن نیز توجه شود، آثار و فوایدی را
به دنبال دارد.
گفتن «إنّا لِلّهِ و إنّا
إلیهِ راجِعون» از یک سو
اقرار به مبدأ و
معاد و اظهار تسلیم در برابر
قضا و قدر بوده، مایه
آرامش قلب و
امید به پاداش الهی می‌گردد
و از سوی دیگر، یادآور این نکته است که بلاها و مصیبت‌های زودگذر دنیایی از ناحیه
خداوند بوده و تصرّف مالک در مملوک و ملک حقیقی خویش است: «إنّا لِلّهِ» و مملوک
حق اعتراض ندارد: «عَبدًا مَملوکًا لاّ یَقدِرُ علی شَیء»
استرجاع همچنین موجب دوری استرجاع کننده از سخنان نامناسب و شکایت و مانع
وسوسه‌های شیطان یا موجب دلداری و تسلّی قلب و کاهش
حزن و
اندوه مصیبت‌دیده
و همچنین اشتغال
به‌کاری
مستحب و اظهار
عقاید حق است. البته این آثار در صورتی است که استرجاع تنها زبانی نباشد، بلکه
به معنای آن نیز توجه شود.
(۱)جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن؛
(۲)طیب، عبدالحسین، تفسیر اطیب البیان؛
(۳)حقی، اسماعیل، تفسیر روح البیان؛
(۴)طبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی‌القرآن؛
(۵) نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام؛
(۶)شیخ‌زاده، محی‌الدین، حاشیة محی‌الدین شیخ‌زاده علی تفسیر البیضاوی؛
(۷)سبزواری، سیدعبدالاعلی، مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن؛
(۸)طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن.
پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآ«، دائرةالمعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «اِسترجاع»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۵/۱۳.
