• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کنف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




كَنْف (به فتح کاف و سکون نون) از واژگان نهج البلاغه و به معنی عدول كردن، حفظ كردن، يارى دادن و احاطه و مانند آن است.



كَنْف به معنی عدول كردن، حفظ كردن، يارى دادن و احاطه و مانند آن است. «كَنَفَ عنهُ‌: عدل. كَنَفَ الشيءَ صانهُ‌ و حفظهُ‌. و فلاناً: اعانهُ‌»


مواردى از آن در نهج البلاغه آمده است، درباره مرگ فرموده است: «وَوَاترٌ غَيْرُ مَطْلُوب، قَدْ أَعْلَقَتْكُمْ حَبَائِلُهُ، وَتَكَنَّفَتْكُمْ غَوَائِلُهُ، وَأَقْصَدَتْكُمْ مَعَابِلُهُ» «مرگ در پى آينده‌اى است كه كسى تعقيبش نكند، دام‌هاى خود را بر شما انداخته است، دشواری‌هايش شما را احاطه كرده و تيرهايش شما را هدف قرار داده است.» (شرح‌های خطبه: ) «كنف» در اينجا به معنى احاطه است.
در تشويق اصحاب خود به جنگ فرموده: «فَإِنَّ الصَّابِرِينَ عَلَى نُزُولِ الْحَقَائِقِ هُمُ الَّذِينَ يَحُفُّونَ بِرَايَاتِهمْ، وَيَكْتَنِفُونَهَا: حفَافَيْهَا» «اهل استقامت در آمدن جريان‌هاى حتمى آنان هستند كه پرچم‌هاى خود را احاطه كرده و آن‌ها را در ميان مى‌گيرند.» (شرح‌های خطبه: )
به انسان گناهكار فرموده: «مَا أَجْرَأَكَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ! وَأَنْتَ فِي كَنَفِ سِتْرِهِ مُقيِمٌ، وَفِي سَعَةِ فَضْلِهِ مَتَقَلِّبٌ» «چه چيز تو را بر معصیت خدا جری كرده حال آن‌كه در سايه پرده‌اش اقامت گزيده و در وسعت تفضّل و احسان او زندگى مى‌كنى.» (شرح‌های خطبه: ) «كنف» مثل شرف سايه و جانب است.
«أَكْنَافَ رَحْمَتِهِ» «اطراف رحمتش.» (شرح‌های نامه: )
«مُوَطِّنِينَ أَكْنَافَ دَجْلَةَ» «ساكنين اطراف رودخانه دجله (شرح‌های خطبه: )
آن‌گاه كه عمر بن الخطاب از آن حضرت خواست به جنگ روم برود فرمود: «لاَ تَكُنْ لِلْمُسْلِمِينَ كَانِفَةٌ دُونَ أَقْصَى بِلاَدِهِمْ... فَابْعَثْ إِلَيْهِمْ رَجُلاً مِحْرَباً» «در دورترين محل‌ها پناهگاه مسلمانان مباش بلكه مردى جنگاور و رزمنده‌اى به طرف آن‌ها فرست.» (شرح‌های خطبه: ) «كانفه» پناهگاه كه آن‌را قصد كنند. امام صلوات الله علیه در مقام مشورت حق را فرموده و ظاهرا خلیفه را خيلى خوش آمده باشد.


۱. قرشی بنایی، علی اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۶.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۱۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۴، ص۵۹۵.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۶۳-۵۶۴، خطبه ۲۲۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۲۵۰-۲۵۱، خطبه ۲۲۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۵۱، خطبه ۲۳۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۵۱، خطبه ۲۳۰.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۵.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۸۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۴۹۰.    
۱۱. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۴۱۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۵.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸۰-۲۸۱، خطبه ۱۲۴.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۵، خطبه ۱۲۰.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۰، خطبه ۱۲۴.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۹، خطبه ۱۲۴.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۴.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۲۵.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۲۶۲.    
۲۰. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۶۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۰، خطبه ۲۲۲.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۲۴۱، خطبه ۲۱۸.    
۲۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۴۴-۳۴۵، خطبه ۲۲۳.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۳۹، خطبه ۲۲۳.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۰.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۴۱.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۳۷۹.    
۲۹. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۲۷۷.    
۳۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۳۹.    
۳۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۲۱، نامه ۵۳.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۳، نامه ۵۳.    
۳۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۴۰، نامه ۵۳.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۷، نامه ۵۳.    
۳۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۹.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۴.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۱، ص۷۶.    
۳۸. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۷۹.    
۳۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۸.    
۴۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۹، خطبه ۴۸.    
۴۱. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۹۳-۹۴، خطبه ۴۸.    
۴۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۸۷، خطبه ۴۸.    
۴۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۰۹، خطبه ۴۸.    
۴۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    
۴۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۲۶۸.    
۴۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۲، ص۵۴۰.    
۴۷. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۷۱.    
۴۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۰۰.    
۴۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۹۸، خطبه ۱۳۴.    
۵۰. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۲۵، خطبه ۱۳۰.    
۵۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۳، خطبه ۱۳۴.    
۵۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۱، خطبه ۱۳۴.    
۵۳. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۹۷.    
۵۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۹۷.    
۵۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۴۸۶.    
۵۶. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۲۲.    
۵۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۹۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کنف»، ج۲، ص۹۱۶-۹۱۷.    






جعبه ابزار