• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هُجوم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هُجوم (به ضم هاء و جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای حمله كردن و رسيدن به كسى در غفلت او است. هشت مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره امامان (علیهم‌السلام)، انبیاء و .... از این واژه استفاده نموده است.



هُجوم: به معنای حمله کردن و رسیدن به کسی در غفلت است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - هَجَمَ - حکمت ۱۳۹ (درباره امامان)

حضرت (علیه‌السلام) درباره امامان (صلوات‌الله‌عليهم‌اجمعين) فرموده:

«هَجَمَ بِهِمُ الْعِلْمُ عَلَى حَقيقَةِ الْبَصيرَةِ وَ باشَروا رُوحَ الْيَقينِ، وَ اسْتَلانوا ما اسْتَوْعَرَهُ الْمُتْرَفونَ»

؛
«علم و دانش با حقیقت و بصیرت به آن‌ها روى آورده و روح يقين را لمس كرده‌اند و آن‌چه دنيا پرستان هوس‌باز مشكل مى‌شمرند، بر آن‌ها آسان است.»

۲.۲ - لِيَهْجُمُوا - خطبه ۱۸۳ (درباره انبياء)

امام (علیه‌السلام) درباره انبیاء فرموده:

«وَ بَعَثَ إِلَى الْجِنِّ وَ الاِْنْسِ رُسُلَهُ... وَ لِيَهْجُمُوا عَلَيْهِمْ بِمُعْتَبَر مِنْ تَصَرُّفِ مَصَاحِّهَا وَ أَسْقَامِهَا وَ حَلاَلِهَا و حَرَامِهَا»

؛
«رسولانش را به سوى جنّ و انس مبعوث ساخت؛ تا پرده از چهره (زشت) دنیا براى آن‌ها برگيرند و آنان را از زيان‌هايش برحذر دارند، (و در بى‌وفايى دنيا و پستى زرق و برق و تجمّل پرستى‌اش) براى آنان مثل‌ها بزنند و عيوب دنياپرستى را به آن‌ها نشان دهند و آن‌چه را كه مايه عبرت است از تندرستی‌ها و بيماری‌ها كه متعاقب يکديگرند و حلال و حرام آن پى‌در‌پى ياد آورشان شوند».
هشت مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۹۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۶، ص۱۸۵.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۹۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۱۰، حکمت ۱۳۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۸۸، حکمت ۱۴۷.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۹۷، حکمت ۱۴۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۴۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۵۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۰۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۱۸.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۴۷.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۱۲، خطبه ۱۸۳.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۳۲، خطبه ۱۷۸.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۵، خطبه ۱۸۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۱۱، خطبه ۱۸۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۱.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۲۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۹۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۷۲.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۱۱۳.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۳۲۴، خطبه ۱۵۱.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۱۶۸، خطبه ۸۵.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۶۴۴، نامه ۳۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هجوم»، ج۲، ص۱۰۹۰.    






جعبه ابزار