نَخْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَخْل (مثل عقل، به فتح نون و سکون خاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای درخت خرما است و به معنای تصفیه و خالص کردن نیز به کار می‌رود.
این واژه چهار بار در «
نهج البلاغه» آمده است.
نَخْل به معنای درخت خرما آمده است.
در واحد و جمع به کار رود، و نیز به معنی تصفیه و خالص کردن آید: «
نَخلُ الشَّی‌ء نَخلاََ: صَفّاه.»
مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (علیه‌السلام) بعد از جریان حکمین و خیانت
عمرو بن عاص و فریفته شدن
ابوموسی فرمود:
«وَ قَدْ كُنْتُ أَمَرْتُكُمْ في هذِهِ الْحُكومَةِ أَمْري، وَ نَخَلْتُ لَكُمْ مَخزونَ رَأْيي، لَوْ كانَ يُطاعُ.» «من دستور خودم را در این حکومت (و گذاشتن امر به نظر حکمین) به شما دادم و رای پنهان خود را به طور صاف و آشکار بیان کردم.»
به
حضرت مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) می‌نویسد:
«فاسْتَخْلَصْتُ لَكَ مِنْ كُلِّ أَمْر نَخيلَتَهُ، تَوَخَّيْتُ لَكَ جَميلَهُ، وَ صَرَفْتُ عَنْكَ مَجْهولَهُ.» «اختیار کردم برای تو از هر امری صاف و روشن آن را و انتخاب کردم خوب آن را و کنار کردم مجهول آن را (اشاره است به حقائقی که در وصیت بیان فرموده است).»
نیز فرمود:
«نَخيلَ هذِهِ الْقُرَى.» «و از نهال‌هاى نخل چيزى نفروشد.»
نخیل جمع نخله است که در «غرس» گذشت.
در
خطبه ۱۸۵ می فرمایند:
«فاطِرُ النَّخْلَةِ.» «آفريدگار درخت عظيم الجثه خرماست.»
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نخل»، ج۲، ص۱۰۲۰.
