مؤلف در این کتاب روش نقد و تحقیق را با محکم ترین ادله، قوی‌ترین مبانی و کوتاه‌ترین الفاظ در پیش گرفته است. خود وی درباره ویژگی های کتابش چنین می‌فرماید: «تردیدی نیست که علم حدیث از شریف ترین علوم است و حکم به صحت و ضعف احادیث متوقف است بر آگاهی از احوال رجال. من هرگاه به کتب رجال نگاه کردم، دیدم که بعضی از آنها غیر مرتب‌اند. گذشته از این، این آثار همراه با تکرار و اشتباه هستند و مباحث بعضی از آنها گرچه ترتیب خوبی دارند، اما دارای اغلاط بسیارند. به علاوه، این آثار مشتمل بر اسامی تمام رجال نیستند. لذا تصمیم گرفتم که کتابی به رشته تحریر در آوردم که جامع و شامل تمام راویان ممدوح، مذموم، مهمل، و خالی از تکرار و غلط باشد». مولف احوال هر فرد را به صورت خلاصه و جامع آورده و اقوال علماء به خصوص علمای علم رجال را در مورد آن فرد آورده است.
این کتاب، مشتمل بر فهرستی از اسامی ۶۶۰۴ نفر از رجال است که بر اساس ترتیب حروف الفبا تنظیم شده و در وصف هر شخصیت، عبارت علمای رجال به همراه مدح یا ذم و یا مهمل بودن وی بیان شده است. خاتمه کتاب، شامل چند فایده رجالی است که عبارت‌اند از: اسامی ائمه (علیهم‌السّلام) و تاریخ زندگی آنان، به همراه تعیین مراد از القاب مشهور بعضی از ائمه (علیهم‌السلام)؛ شرح مشیخه شیخ طوسی و شیخ صدوق؛ طریق مصنف به کتاب‌های روایی. مرحوم عبدالنبی کاظمی (م ۱۲۵۶ ق)، در تکمیل این کتاب، تکملة نقد الرجال را تالیف نموده است.
