• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نقاشی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: نقّاشی
مقالات مرتبط: تصویر.


نقّاشی از واژگان به‌کار رفته در فقه، به تصویرگری و تصویر اطلاق می‌گردد.
از احکام آن در باب‌های صلات و تجارت سخن گفته‌اند.


صورتی که نقاشی می‌شود یا جاندار است، مانند پیکر انسان یا حیوان و یا غیر جاندار، همچون نقاشی درخت، گل، ماه یا خورشید. جمعی نقاشی پیکر جاندار را حرام دانسته‌اند.
[۱] ابن ادریس حلی، کتاب السرائر، ج۲، ص۲۱۵.    
[۲] شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۳، ص۱۲۶.    
[۳] مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة، ج۸، ص۵۴ - ۵۷.    
[۴] فیض کاشانی، محمدمحسن، مفاتیح الشرائع، ج۲، ص۱۹ -۲۰.    
[۵] انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۱۸۳.    
[۶] خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۶.    
[۷] سبزواری، سیدعبدالاعلی، جامع الاحکام، ص۲۶۵.    
این قول به مشهور نسبت داده شده است.
[۸] روحانی، سیدمحمدصادق، المسائل المنتخبة، ص۲۴۳.
[۹] تبریزی،‌ میرزا جواد، صراط النجاة، ج۷، ص۲۷۸.    
در مقابل، جمعی حکم به جواز آن کرده‌اند.
[۱۰] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۲.    
[۱۱] حیکم، سیدمحسن، منهاج الصالحین، ج٢، ص١٠.    
[۱۲] خمینی، سیدروح‌الله، تحریر الوسیلة، ج١، ص۴۹۶.    
[۱۳] گلپایگانی، سیدمحمدرضا، هدایة العباد، ج۱، ص۳۳۹ – ۳۴۰.    

نقاشی پیکر غیر جاندار جایز است.
[۱۴] محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۴، ص۲۳.    
[۱۵] شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۱، ص۵۴۴.    
[۱۶] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۸، ص۱۰۰.    
[۱۷] طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، ج۸، ص۵۹.    
[۱۸] نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۱۰۹.    
[۱۹] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۲.    
ظاهر کلام برخی قدما حرمت آن است.
[۲۰] قاضی ابن براج، عبدالعزیز بن برّاج، المهذب، ج۱، ص۳۴۴.    

بنابر قول به حرمت نقاشی جانداران، ملاک در صدق صورت جاندار؛ اعم از انسان و حیوان، صدق عرفی آن است؛ از این‌رو، نقاشی بعض انسان یا حیوان در صورت عدم صدق عرفی صورت انسان یا حیوان بر آن، جایز است.
[۲۱] حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۸، ص۸۷.
[۲۲] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۳.    


۱.۱ - نقاشی ملک و جن

برخی نقاشی صورت مَلَک و جن را به نقاشی صورت انسان و حیوان ملحق کرده‌اند، از این‌رو، در صورت حرمت نقاشی صورت انسان و حیوان، نقاشی صورت فرشته و جن نیز حرام خواهد بود.
[۲۳] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۳.    
[۲۴] خوئی، سیدابوالقاسم، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۳۶۴.    
[۲۵] سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۱۶، ص۸۴.    
بنابر قول به حرمت نقاشی جانداران، بازداشتن کودک از آن بر ولی او واجب نیست.
[۲۶] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴.    
[۲۷] کاشف الغطاء، حسن، انوار الفقاهة (المکاسب)، ص۱۶.    
[۲۸] مامقانی، محمدحسن، غایة الآمال، ج۱، ص۷۳ – ۷۴.    
برخی وجوب منع کودک از آن را خالی از قوت ندانسته‌اند.
[۲۹] کاشف الغطاء، جعفر، شرح الشیخ جعفر علی قواعد، ص٣٣.    


۱.۲ - اجیر برای نقاشی

بنابر قول به حرمت نقاشی جانداران، اجیر کردن کسی برای این کار حرام است؛ چنان‌که دریافت اجرت آن نیز بر اجیر حرام خواهد بود.
[۳۰] طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، حاشیة المکاسب، ج۱، ص۲۲.    
برخی در حرمت دریافت اجرت بر اجیر اشکال کرده‌اند؛ هرچند پرداخت اجرت را از باب اعانت بر گناه حرام دانسته‌اند.
[۳۱] نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۱.    

داد و ستد نقاشی جانداران و نیز نگهداری آنها بنابر قول به حرمت نقاشی صورت آنها جایز است.
[۳۲] حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۲، ص۱۱۱.    
[۳۳] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴.    
[۳۴] نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۰-۱۱۱.    


۱.۳ - آذین مساجد به تصاویر

آیا آذین کردن مسجد به عکس‌ها و تصاویر؛ اعم از جاندار و غیر جاندار حرام است یا مکروه؟ مسئله محل اختلاف است.
[۳۵] فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام، ج۳، ص۳۳۵.    
[۳۶] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۴، ص۹۱-۹۲.    


۱. ↑ ابن ادریس حلی، کتاب السرائر، ج۲، ص۲۱۵.    
۲. ↑ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۳، ص۱۲۶.    
۳. ↑ مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة، ج۸، ص۵۴ - ۵۷.    
۴. ↑ فیض کاشانی، محمدمحسن، مفاتیح الشرائع، ج۲، ص۱۹ -۲۰.    
۵. ↑ انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۱۸۳.    
۶. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۶.    
۷. ↑ سبزواری، سیدعبدالاعلی، جامع الاحکام، ص۲۶۵.    
۸. ↑ روحانی، سیدمحمدصادق، المسائل المنتخبة، ص۲۴۳.
۹. ↑ تبریزی،‌ میرزا جواد، صراط النجاة، ج۷، ص۲۷۸.    
۱۰. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۲.    
۱۱. ↑ حیکم، سیدمحسن، منهاج الصالحین، ج٢، ص١٠.    
۱۲. ↑ خمینی، سیدروح‌الله، تحریر الوسیلة، ج١، ص۴۹۶.    
۱۳. ↑ گلپایگانی، سیدمحمدرضا، هدایة العباد، ج۱، ص۳۳۹ – ۳۴۰.    
۱۴. ↑ محقق کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۴، ص۲۳.    
۱۵. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۱، ص۵۴۴.    
۱۶. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۸، ص۱۰۰.    
۱۷. ↑ طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، ج۸، ص۵۹.    
۱۸. ↑ نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۱۰۹.    
۱۹. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۲.    
۲۰. ↑ قاضی ابن براج، عبدالعزیز بن برّاج، المهذب، ج۱، ص۳۴۴.    
۲۱. ↑ حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۸، ص۸۷.
۲۲. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۳.    
۲۳. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۳.    
۲۴. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۳۶۴.    
۲۵. ↑ سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۱۶، ص۸۴.    
۲۶. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴.    
۲۷. ↑ کاشف الغطاء، حسن، انوار الفقاهة (المکاسب)، ص۱۶.    
۲۸. ↑ مامقانی، محمدحسن، غایة الآمال، ج۱، ص۷۳ – ۷۴.    
۲۹. ↑ کاشف الغطاء، جعفر، شرح الشیخ جعفر علی قواعد، ص٣٣.    
۳۰. ↑ طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم، حاشیة المکاسب، ج۱، ص۲۲.    
۳۱. ↑ نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۱.    
۳۲. ↑ حسینی عاملی، سیدجواد، مفتاح الکرامة، ج۱۲، ص۱۱۱.    
۳۳. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۴۴.    
۳۴. ↑ نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۴، ص۱۱۰-۱۱۱.    
۳۵. ↑ فاضل هندی، محمد بن حسن، کشف اللثام، ج۳، ص۳۳۵.    
۳۶. ↑ نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۴، ص۹۱-۹۲.    


• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۸، ص۵۹۹.


رده‌های این صفحه : تجارت | صلاة
جعبه ابزار