• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مَذْموم (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَذْموم (به فتح ذال و تشدید میم) از واژگان قرآن کریم، اسم مفعول از ماده «ذمّ» به معنای نکوهیده است.
این واژه سه بار در قرآن کریم به کار رفته است.



مَذْموم اسم مفعول از ماده «ذمّ» است.
ذمّ به معنای نكوهش و خلاف مدح است.
در اقرب گويد: ذمّ خلاف مدح و عيب است.
آن مصدر و اسم هر دو به كار رفته است‌.



به موردی از مَذْموم که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - مَذْمُوماً (آیه ۲۲ سوره اسراء)

(لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولًا)


يعنى «با خدا معبود ديگرى مگير و گرنه نكوهيده و خوار گردى.»


۲.۲ - مَذْمُوماً (آیه ۱۸ سوره اسراء)

(مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاء لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا)


(هر كس كه تنها زندگى زودگذر دنيا را مى‌طلبد، آن مقدار را كه بخواهيم به هر كس اراده كنيم، مى‌دهيم؛ سپس دوزخ را براى او قرار خواهيم داد، كه در آتش سوزانش مى‌سوزد در حالى كه نكوهيده و رانده درگاه خدا است.)


۲.۳ - مَذْمُومٌ (آیه ۴۹ سوره قلم)

(لَوْلَا أَن تَدَارَكَهُ نِعْمَةٌ مِّن رَّبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاء وَ هُوَ مَذْمُومٌ)


(و اگر رحمت پروردگارش به ياريش نيامده بود، از شكم ماهى بيرون افكنده مى‌شد در حالى كه نكوهيده بود.)



«مذموم» سه بار در قرآن آمده است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۳، ص۲۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۳۳۱.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۶، ص۶۷.    
۴. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۲، ص۳۰۷.    
۵. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۲.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۹۵.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۷۰.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۱۵.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۲۸.    
۱۰. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۸.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۸۴.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۸۸.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۶۵.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۱۳.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۶۲۷.    
۱۶. قلم/سوره۶۸، آیه۴۹.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۶.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۶۴۷.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۳۸۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۲۴۷.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۲.    
۲۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۸.    
۲۳. اسراء/سوره۱۷، آیه۲۲.    
۲۴. قلم/سوره۶۸، آیه۴۹.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مذموم»، ج۳، ص۲۳.    






جعبه ابزار