• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مغرب (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مَغْرِب (به فتح میم، سکون غین و کسر راء) از واژگان قرآن کریم به معنای محل غروب‌ است.
مشتقات مَغْرِب که در آیات قرآن آمده عبارتند از:
الْمَغْرِبُ‌ (به فتح میم، سکون غین و کسر راء) به معنای مغرب،
الْمَغْرِبَيْنِ‌ (به فتح میم، سکون غین و کسر راء) به معنای دو مغرب،
الْمَغارِبِ‌ (به فتح میم و کسر راء) به معنای مغرب‌ها،
تَغْرُبُ‌ (به فتح تاء، سکون غین و ضم راء) به معنای غروب می‌کند،
مَغْرِبَ‌ (به فتح میم، سکون غین و کسر راء) به معنای غروب‌گاه آفتاب،
مَغارِبَهَا (به فتح میم و کسر راء) به معنای غروب‌ها،
غَرْبِيَّةٍ (به فتح میم، سکون غین و کسر راء) به معنای غربی است.


مَغْرِب به معنای محل غروب‌ است.


به مواردی از مَغْرِب که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْمَغْرِبُ‌ (آیه ۱۱۵ سوره بقره)

(وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ‌)
(مشرق و مغرب، از آن خداست.)
آيه شامل تمام زمین است، زيرا چون زمين را به شرق و غرب تقسيم كنيم، جز خطّى موهوم كه فاصل آن‌دو است، چيزى نمى‌ماند.


۲.۲ - الْمَغْرِبَيْنِ‌ (آیه ۱۷ سوره الرحمن)

(رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُ‌ الْمَغْرِبَيْنِ‌)
(او پروردگار دو مشرق و دو مغرب است)


۲.۳ - الْمَغارِبِ‌ (آیه ۴۰ سوره معارج)

(فَلا أُقْسِمُ بِرَبِّ الْمَشارِقِ وَ الْمَغارِبِ‌)
(سوگند به پروردگار مشرق‌ها و مغرب‌ها)
راجع به این آیات رجوع شود به «شَرَقَ»


۲.۴ - مَغْرِبَ‌ (آیه ۸۶ سوره کهف)

(حَتَّى إِذا بَلَغَ‌ مَغْرِبَ‌ الشَّمْسِ وَجَدَها تَغْرُبُ‌ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ)
(تا هنگامى كه به غروب‌گاه آفتاب رسيد؛ در آن جا چنان به نظرش آمد كه خورشيد در چشمه تيره و گل‌آلودى غروب مى‌كند.)
راجع به این آيه‌ رجوع شود؛


۲.۵ - مَغارِبَهَا (آیه ۱۳۷ سوره اعراف)

(وَ أَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كانُوا يُسْتَضْعَفُونَ مَشارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغارِبَهَا)
(و مشرق‌ها و مغرب‌هاى پر بركت زمين را به آن قوم كه زير زنجير ظلم و ستم به ضعف كشانده شده بودند، واگذار كرديم.)
مراد زمين شام و فلسطین است، به قرينه‌: (الَّتِي بارَكْنا) (سرزمينى كه آن را پربركت كرده بوديم. ) كه در چند آيه در وصف سرزمين شام آمده است. مشارق و مغارب مفيد آن است، كه تمام آن زمين به‌دست بنی‌اسرائیل افتاده است.


۲.۶ - غَرْبِيَّةٍ (آیه ۳۵ سوره نور)

(يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لا شَرْقِيَّةٍ وَ لا غَرْبِيَّةٍ)
(درخت پربركت زيتونى كه نه شرقى است و نه غربى.)
در این آيه‌ گفته‌اند: مراد آن است كه شجره زيتون در شرق و غرب باغ نيست، تا آفتاب فقط در نصف روز بر آن بتابد و نصف روز در سايه باشد، بلكه در محلى است كه خورشید پيوسته بر آن می‌تابد، خوب می‌رسد، روغنش صاف و عالى می‌شود، كه‌: (يَكادُ زَيْتُها يُضِي‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ) (روغنش آن‌چنان صاف و خالص است كه نزديک است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود.)



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۹۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، ص۶۰۴.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۲، ص۱۲۳.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱۱۵.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۱۸.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۳۹۰.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۲۵۸.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۶.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۳۶۴.    
۱۰. رحمن/سوره۵۵، آیه۱۷.    
۱۱. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۵۳۲.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۶۶.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۹۹.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۷۶.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۰۴.    
۱۶. معارج/سوره۷۰، آیه۴۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۵۷۰.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۲.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۲.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۵، ص۳۲۳.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۳۸.    
۲۲. کهف/سوره۱۸، آیه۸۶.    
۲۳. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۳۰۳.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۹۹.    
۲۵. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۳، ص۳۶۰-۳۶۱.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۱۹-۱۲۰.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۵۷.    
۲۸. اعراف/سوره۷، آیه۱۳۷.    
۲۹. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۱۶۶.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۸، ص۲۹۲.    
۳۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۲۸.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۰، ص۳۳.    
۳۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۴، ص۷۲۵.    
۳۴. انبیاء/سوره۲۱، آیه۷۱.    
۳۵. انبیاء/سوره۲۱، آیه۸۱.    
۳۶. سبأ/سوره۳۴، آیه۱۸.    
۳۷. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۳۲۸.    
۳۸. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۳۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص ۳۵۴.    
۴۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۱۷۲.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۱۲۴.    
۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۴۰.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۲۵.    
۴۴. نور/سوره۲۴، آیه۳۵.    
۴۵. مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ص۳۵۴.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مغرب»، ج۵، ص۹۱-۹۲.    






جعبه ابزار