• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عِقال (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عِقال (به به کسر عین و فتح قاف) از واژگان نهج البلاغه به معنای طنابى كه با آن پاى شتر را مى‌بندند، است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره دنیا و بنی امیّه از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




عِقال به معنای طنابى است كه با آن پاى شتر را مى‌بندند.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - مَعْقُولَةٌ - خطبه ۸۶ (درباره بنی امیّه)

امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره بنی امیّه فرموده است: «حَتَّى يَظُنَّ الظّانُّ أَنَّ الدُّنْيا مَعْقُولَةٌ عَلَى بَني أُمَيَّةَ»
«بنى اميّه در حكومت چنان قدرت پيدا خواهند كرد كه گمان شود دنيا به آنها بسته شده و باز شدن ندارد.»


۲.۲ - مُعَقَّلَةٌ - نامه ۳۱ (درباره دنیا)

و درباره دنيا فرموده است: «نَعَمٌ مُعَقَّلَةٌ، وَ أُخْرَى مُهْمَلَةٌ»
«دنيا نعمت‌هاى عقال شده و بسته شدن و بعضى‌ها رها شده‌اند.»



از این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۳۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۵، ص ۴۲۸.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۳، ص ۶۰۷.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۷۳، خطبه ۸۶.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۱، ص ۱۵۴، خطبه ۸۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۲۰، خطبه ۸۷.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۱۷۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۳۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۲، ص ۶۴۰.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۳، ص ۵۹۲.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۶، ص ۳۸۱.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۶، ص ۳۸۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۴۵، نامه ۳۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۵۵، نامه ۳۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۰۰، نامه ۳۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۶۲۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۵۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۶۰.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۹، ص ۶۱۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۰، ص ۲۴.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۶، ص ۹۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۷۳، خطبه ۸۶.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۴۵، نامه ۳۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عقال»، ج ۲، ص ۷۳۶.    






جعبه ابزار