• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَوْذ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عَوْذ (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای پناه بردن است.
این واژه دارای مشتقاتی است که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، مانند:
أَعَاذَه (به فتح الف و عین و ذال) به معنای در پناه قرار دادن است.
اِسْتِعَاذة (به کسر الف و تاء) به معنای پناه بردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره بیعت خویش و ... از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده شش مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




عَوْذ به معنای پناه بردن آمده است.
«عاذَ به: لَجَاءَ و اعتَصم.»
أَعَاذَه به معنای در پناه قرار دادن است و اِسْتِعَاذة به معنای پناه بردن آمده است.
«مَعاذ» مصدر میمی است.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - اسْتَعاذَ و فَلْيَسْتَعِذْ - حکمت ۸۸ (پناه بردن به خدا)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در حکمت ۸۸ فرموده است:

«مَنِ اسْتَعاذَ فَلْيَسْتَعِذْ مِنْ مُضِلاّتِ الْفِتَنِ»


«كسى كه مى‌خواهد به خدا پناه ببرد از فتنه های گمراه كننده به خدا پناه برد.»


۲.۲ - الْعُوذِ - خطبه ۱۳۷ (درباره بیعت حضرت)

حضرت درباره بیعت خویش فرموده است:

«فَأَقْبَلْتُمْ إِلَيَّ إِقْبالَ الْعُوذِ الْمَطافيلِ عَلَى أَوْلادِها، تَقُولُونَ: الْبَيْعَةَ الْبَيْعَةَ!»


«به من روی آوردید مانند ماده شتران تازه بچه زائیده که به اطفال خود رو آورند، می‌گفتید: بیعت بیعت.»
عائذة: آهو یا شتری یا هر ماده‌ای که تازه بچّه زائیده است، جمع آن عُوذ به ضم اوّل است.



از این ماده شش مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۶۲.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج ۳، ص ۱۸۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۳، ص ۶۷۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۹۰، حکمت ۸۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۳، ص ۱۷۰، حکمت ۹۳.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۴۸۴، حکمت ۹۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۷۵۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۸۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۴۸۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۱۲، ص ۵۴۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۱، ص ۱۳۹.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۲۴۸.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۰۱، خطبه ۱۳۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۲۸، خطبه ۱۳۳.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۱۹۵، خطبه ۱۳۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۲۹۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۳۰۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۳۰۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۵، ص ۵۱۶.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۸، ص ۳۴۰.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۹، ص ۳۸.    
۲۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۳، ص ۳۸۰.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۷۹۰، حکمت ۸۸.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۳۰۱، خطبه ۱۳۷.    
۲۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۱۶۲، خطبه ۸۲.    
۲۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۶۱، خطبه ۱۱۳.    
۲۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۲۶۱، خطبه ۱۱۳.    
۲۸. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۸۵۳، حکمت ۳۱۰.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عوذ»، ج ۲، ص ۷۶۲.    






جعبه ابزار