• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عَنیٰ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: عنی.


عَنیٰ (به فتح عین) از واژگان نهج البلاغه به معنای قصد، اراده، مشغول کردن و مهمّ دانستن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در مورد فهمیدن کلام خدا و رسولش و... از این واژه استفاده نموده است.
از این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




عَنیٰ به معنای قصد و اراده آمده است.
«عَنَى بالقول كذا: ارادهُ‌ و قصدهُ‌» و نیز آمده است: «عَنَى اللّهُ‌ بهِ‌ عِنَايةً‌: حفظهُ‌»
عَنیٰ به معنای مشغول کردن و مهمّ دانستن نیز آمده است.



به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - عَنَى - خطبه ۲۱۰ (فهمیدن کلام خدا و رسولش)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد فهمیدن کلام خدا و رسولش فرموده است:

«وَ قَدْ كانَ يَكُونُ مِنْ رَسُولِ اللهِ... فَيَسْمَعُهُ مَنْ لا يَعْرِفُ ما عَنَى اللهُ بِهِ، وَ لا ما عَنَى بِهِ رَسُولُ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله)»


«کلام آن حضرت را می‌شنید کسی که نمی‌دانست خدا چه قصد کرده و رسول چه قصد کرده است.»


۲.۲ - فَعَناني و يَعْنيني - نامه ۳۱ (نامه حضرت به امام مجتبی)

به امام مجتبی (صلوات‌الله‌علیه) می‌نویسد:

«فَعَناني مِنْ أَمْرِكَ ما يَعْنيني مِنْ أَمْرِ نَفْسي، فَكَتَبْتُ إِليْكَ كِتابي هَذا، مُسْتظْهِراً بِهِ»


«مهمّ شد مرا از کار تو آنچه مهم می‌شود از کار من، لذا این نامه را برای تو نوشتم و از آن کمک می‌خواهم.»
«معنّی»: مقصود و جمع آن معانی است.



از این ماده چند مورد در «نهج البلاغه» آمده است.




۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۲، ص ۷۶۰.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۳، ص ۶۶۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۳، ص ۶۶۵.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۱۸، خطبه ۲۱۰.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۲۱۶، خطبه ۲۰۵.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۳۲۷، خطبه ۲۱۰.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۵۱۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۳۸.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۴، ص ۴۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۸، ص ۱۶۶.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۴، ص ۳۴.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۱، ص ۳۹.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۳۱، نامه ۳۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج ۲، ص ۴۳، نامه ۳۱.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۳۹۱، نامه ۳۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۶۱۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۵.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج ۵، ص ۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج ۹، ص ۴۷۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۲۰، ص ۳.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۶، ص ۵۷.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۵۱۸، خطبه ۲۱۰.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۶۳۱، نامه ۳۱.    
۲۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۲۳، خطبه ۱۸۶.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «عنی»، ج ۲، ص ۷۶۰.    






جعبه ابزار