• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبیداللّه بن احمد میکالی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





عبیداللّه بن احمد میکالی۴۳۶ هـ.ق) ادیب و شاعر نامدار قرن پنجم (هجری قمری) از نیشابور بود که در علوم حدیث، ادب، بلاغت و شعر تبحر داشت.
او نزد استادانی در خراسان، بخارا و مکه دانش آموخت و مجالس املای حدیث برگزار می‌کرد.
ایشان در بلاغت هم‌ردیف بزرگان ادب مانند ابن عمید و ابوفراس حمدانی بود و باخرزی نیز او را بسیار ستوده است.
وی شخصیتی سخاوتمند، خوش‌اخلاق و دیندار بود.
از آثارش می‌توان به مخزون البلاغه، شرح الحماسه، فضائل الملوک و دیوان شعر اشاره کرد.
او در سال ۴۳۶ (هجری قمری) یا ۴۷۵ (هجری قمری) در دمشق درگذشت.



ابوالفضل عبیداللّه بن احمد بن علی میکالی خراسانی اهل نیشابور بود.
او فردی ادیب، کاتب، شاعر و بلیغ بود.
وی را فردی سخاوتمند، عابد، خوش‌چهره و دارای اخلاقی نیکو توصیف کرده‌اند.



ابوالفضل در نظم و نثر و بلاغت در ردیف دیگر سران ادبا و شعرا هم‌چون ابوفراس حمدانی، ابن عمید، صابی و عبداللّه بن معتز می‌باشد.
ایشان از خاندانی ادیب و فاضل بوده و او سرآمد آن‌ها بود.
باخرزی او را ستوده و درباره او گفته است: اگر از من سؤال شود چه کسی امیرفضل‌اللّه است؟ من در جواب می‌گویم: «ابوالفضل».
باخرزی با وی هم‌نشین بوده و از او اشعاری نیز روایت کرده است.
ایشان در زمان خودش از حیث ادب، فضل، نسب، اصالت و عقل در خراسان بی‌نظیر بود.
او مجلس املایی در سال (۴۲۲ هـ.ق) دایر کرد که تا پایان عمرش ادامه داشت.



ابوالفضل در خراسان از ابواحمد و ابوعمرو بن حمدان، در بخارا از ابوبکر محمد بن یافث بخاری و در مکه از ابوالحسین بن رزیق حدیث شنید.
ابوعبداللّه جرجانی و ابونعیم اسفراینی از دیگر استادان وی می‌باشند.



عبیداللّه شاگردانی هم‌چون محمد بن احمد طبسی، علی بن احمد مؤذن و عبداللّه بن علی فقیه داشت.



خراسانی کتاب‌هایی تألیف کرده‌اند که عبارتند از:
• مخزون البلاغه؛
• دیوان رسائل؛
• ملح الخواطر؛
• شرح الحماسه؛
• شرح دیوان المتنبی؛
• فضائل الملوک؛
• المنتحل؛
• دیوان شعر.



میکالی سرانجام در روز عید قربان سال ۴۳۶ (هجری قمری) و به قولی ۴۷۵ (هجری قمری) در دمشق درگذشت.



۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۷.    
۲. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۴۰۷.    
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۷.    
۴. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۴۰۸.    
۵. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۴۰۷.    
۶. باخزری، علی بن حسن، دمیة القصر، ج۲، ص۷۱۵.    
۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۷.    
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۶۹۲.    
۹. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۷.    
۱۰. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۸.    
۱۱. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۲، ص۴۲۸.    
۱۲. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۲۸۸.    
۱۳. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۲، ص۴۲۸.    
۱۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۴۸.    
۱۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۹۱.    
۱۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۸.    
۱۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۵۲۸.    
۱۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۶۹۲.    
۱۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۴۸.    
۲۰. ثعالبی، ابومنصور، ثمار القلوب، ص۳.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۳۰.    
۲۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۱۹۱.    
۲۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۳۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «عبیداللّه بن احمد میکالی»، ج۳، ص۲۲۷.






جعبه ابزار