• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبداللّه بن علی حلبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوالقاسم عبداللّه بن علی بن زهره جمال الدین حسینی حلبی (۵۳۱ق - ۵۹۷ق) از علمای برجسته شیعه و نقیب سادات حلب بود.
او از خاندان علمی بنی زهره و از نسل امام صادق (علیه‌السلام) بود.
در فقه و اصول تخصص داشت و از استادانش می‌توان به پدرش و ابن شهر آشوب اشاره کرد.
آثار متعددی در فقه و کلام برجای گذاشت که «الغنیة عن الحجج» و «الادلة» از مهم‌ترین آن‌هاست.
وی در حدود سال ۵۹۷ق درگذشت.



ابوالقاسم عبداللّه بن علی بن زهره جمال الدین حسینی حلبی از علمای بزرگ حلب در قرن ششم هجری بود. منابع سال تولد او را ذکر نکرده‌اند؛ ولی آقابزرگ آورده است وی در ماه ذی الحجه ۵۳۱ هجری متولد شده است؛ هرچند در جای دیگر سال ولادتش را ۵۳۵ هجری می‌داند.


این فقیه اصولی شیعه متعلق به خاندان بنی زهره، از خاندان‌های سادات و از محدثان، نقبا و فقهای برجسته شیعه حلب بود. او همچنین به عنوان نقیب سادات آن زمان حلب شناخته شده است. زبیدی آنان را از نسل امام صادق (علیه‌السلام) می‌داند.


پسر عبداللّه، نجم الدین محمد، شاگرد ابوعبداللّه محمد بن علی بن شهر آشوب کیاکی، و صاحب کتاب «اربعین بود» که در حقوق برادران دینی نوشت.
مادر وی را دختر فقیه محمد بن ادریس حلی صاحب «السرائر» دانسته‌اند.
برادرش ابوالمکارم حمزة بن علی، صاحب «غنیة النزوع» در علم اصول و فروع، نیز از فقهای بزرگ قرن ششم هجری بود که تألیفات دیگری در فقه و نحو دارد.
علی بن زهره، پدر عبداللّه، نیز از علمای برجسته حلب بود که از پدرش، زهره روایت کرده است. به گفته ابن شهر آشوب، علامه حلی به پنج نفر از این خاندان اجازه نقل روایت از مشایخ شان را داده بود.


از جمله استادان عبداللّه بن علی، پدرش علی بن زهره و ابن شهر آشوب بوده است.


آثار و تألیفات بسیاری از خود به جای نهاده است که عبارت‌اند از:
• الغنیة عن الحجج و الادله؛ • تبیین المحجه فی کون اجماع الامامیة حجه؛ • رساله مختصری در واجبات حج تمتع؛ • رساله مختصری در روش عمل در حج تمتع؛ • التبیین لمسألتی الشفاعة و عصاة المسلمین؛ • التجرید در فقه امامیه؛ • جواب المسائل القاهریه؛ • جواب سؤالی از مصر در نبوت؛ • مسألة فی نفی التخلیط؛ • جواب المسایل البغدادیه؛ • جواب سؤال من بعض الناس؛ • جواب مسائل سأل عن العقل؛ • جواب سؤال ورد عن الاسماعیلیه.


حلبی در حدود سال ۵۸۰ هجری و به گفته آقابزرگ در ۵۹۷ هجری درگذشت.

۱. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۳، ص۳۳۳.    
۲. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۵، ص۲۱۶.    
۳. زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۶، ص۱۶۹.    
۴. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۷۷.    
۵. قمی، عباس، الکنی والالقاب، ص۲۹۹.    
۶. ابن زهره، حمزه بن علی، غنیة النزوع، ص۱۵.    
۷. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۷۷.    
۸. بروجردی، سید علی، طرائف المقال، ص۱۱۰.    
۹. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۱۵۰.    
۱۰. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۱۶۲.    
۱۱. افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ، ریاض العلماء، ج۳، ص۲۲۷.    
۱۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ص۴۵۷.    
۱۳. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۳، ص۳۳۳.    
۱۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۱۰.    
۱۵. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۵، ص۱۷۸.    
۱۶. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۵، ص۱۷۹.    
۱۷. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۵، ص۲۱۶.    
۱۸. آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه، ج۱۲، ص۲۷۴.    
۱۹. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، أمل الآمل، ج۲، ص۱۶۲.    
۲۰. خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۷، ص۲۵۴.    
۲۱. قمی، عباس، الکنی والالقاب، ص۲۹۹.    
۲۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۲۲۵.    
۲۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ص۲۲۸.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «عبدالله حلبی»، ج۴، ص۱۵۶.






جعبه ابزار