• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

سلطان محمود غزنوی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: سلطان محمود غزنوی.


سلطان محمود غزنوی (۳۶۰ ـ ۴۲۱ هـ.ق) فرزند سبکتکین که پس از شکست برادرش، حکومت غزنه را به دست گرفت.
او مؤسس سلسله غزنویان و فاتح سرزمین‌های بسیاری از جمله هند بود و از حمایت خلیفه عباسی برخوردار شد.
ایشان در آغاز پیرو مذهب حنفی بود و سپس به شافعی گرایش یافت.
گفته شده که آثاری در فقه، حدیث و شعر داشته است.
وی سرانجام در سال ۴۲۱ (هجری‌قمری) در غزنه درگذشت.



ابوالقاسم محمود بن سبکتکین یمین‌الدوله نظام‌الدین غزنوی در سال ۳۶۰ (هجری‌قمری) متولد شد.



ابوالقاسم در دربار پدرش سبکتکین رشد نمود و پدرش او را بر حکومت نیشابور گمارد.
سلطان محمود بعد از مرگ پدرش، با برادرش اسماعیل که بر غزنه حکومت می‌کرد، وارد جنگ شد و او را شکست داد.
حکومت آل‌سامان به دست او فرو پاشید و او مؤسس سلسله غزنویان بود.
وی در زمان حکومت خود شهرهای بسیاری را فتح کرده و سالی یک بار به هند لشکرکشی می‌کرد و در ضمن فتوحات خود، غنایم و اموال بسیاری به دست آورد.
او از جانب خلیفه عباسی قادر بالله مورد حمایت و تشویق واقع شد و او را ملقب به القاب گوناگون نمود.
او بر سرزمین خراسان حکم‌فرمایی می‌کرد.



محمود بن سبکتکین ابتدا حنفی مذهب بود و سپس به مذهب شافعی گرایش پیدا کرد.



درباره سلطان محمود گفته‌اند: دارای آثاری در فقه، حدیث و شعر بوده است.
از جمله کتاب منسوب به او با عنوان التفرید فی الفروع می‌باشد.



غزنوی به علت سوء مزاج بیمار و در سال ۴۲۱ (هجری‌قمری) در غزنه درگذشت.
(دیگر منابع:
[۷۳] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۲۰.
[۸۰] قرمانی، احمد بن یوسف، اخبار الدول و آثار الاول، ج۳، ص۲۷۰.
[۸۱] قرمانی، احمد بن یوسف، اخبار الدول و آثار الاول، ج۳، ص۳۲۸.
)



۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۹۸.    
۲. حسنی، عبد‌الحی، نزهه الخواطر و بهجه المسامع، ج۱، ص۷۱.    
۳. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۱.    
۴. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۷۵.    
۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۷.    
۶. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۰۸.    
۷. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۵۷.    
۸. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۴، ص۲۷۳.    
۹. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۹۰.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۶۸.    
۱۱. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۱۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۱۳. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۹۸.    
۱۴. حسنی، عبد‌الحی، نزهه الخواطر و بهجه المسامع، ج۱، ص۷۱.    
۱۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۱۶. حسنی، عبد‌الحی، نزهه الخواطر و بهجه المسامع، ج۱، ص۷۱.    
۱۷. حسنی، عبد‌الحی، نزهه الخواطر و بهجه المسامع، ج۱، ص۷۱.    
۱۸. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۱.    
۱۹. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۷۷.    
۲۰. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۸.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۰.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۱.    
۲۳. حسنی، عبد‌الحی، نزهه الخواطر و بهجه المسامع، ج۱، ص۷۱.    
۲۴. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۱.    
۲۵. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۷۸.    
۲۶. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۸.    
۲۷. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۴، ص۲۷۳.    
۲۸. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۹۰.    
۲۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۱.    
۳۰. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۱.    
۳۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۷۵.    
۳۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۸.    
۳۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۱.    
۳۴. ابن عربی، یوحنا، تاریخ مختصرالدول، ص۱۸۱.    
۳۵. عمرانی، محمد بن علی، الانباء فی تاریخ الخلفاء، ص۱۸۴.    
۳۶. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ج۱۵، ص۲۱۱.    
۳۷. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۱۰۷.    
۳۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۱.    
۳۹. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۴۵.    
۴۰. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۴۱. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۵، ص۱۸۰.    
۴۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۷.    
۴۳. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۴، ص۲۷۳.    
۴۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۳.    
۴۵. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۴۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۴۷. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۴، ص۲۷۴.    
۴۸. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۳.    
۴۹. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۵۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۵۱. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۷.    
۵۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۷.    
۵۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۵۴. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۹، ص۳۹۸.    
۵۵. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۵۷.    
۵۶. عمرانی، محمد بن علی، الانباء فی تاریخ الخلفاء، ص۱۸۶.    
۵۷. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیه فی طبقات الحنفیه، ج۲، ص۱۵۸.    
۵۸. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۵۷.    
۵۹. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۵۷.    
۶۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۶۱. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۰۸.    
۶۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۷۳.    
۶۳. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۱۵۷.    
۶۴. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهره، ج۴، ص۲۷۳.    
۶۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۵، ص۹۰.    
۶۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۶۸.    
۶۷. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۲، ص۲۷.    
۶۸. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۰.    
۶۹. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۲، ص۲۴۵.    
۷۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۱۰۸.    
۷۱. حمیری، ابن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۴۲۸.    
۷۲. حمیری، ابن عبدالمنعم، الروض المعطار فی خبر الاقطار، ص۴۴۵.    
۷۳. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۲۰.
۷۴. ابن الوردی، عمر بن مظفر، تاریخ ابن الوردی، ص۳۲۸.    
۷۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۴۰۱.    
۷۶. ابن عربی، یوحنا، تاریخ مختصرالدول، ص۱۸۱.    
۷۷. قزوینی، زکریا بن محمد بن محمود، آثار البلاد و اخبار العباد، ص۴۱۵.    
۷۸. قزوینی، زکریا بن محمد بن محمود، آثار البلاد و اخبار العباد، ص۳۰۰.    
۷۹. ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ ابن خلدون، ج۵، ص۳۶۱.    
۸۰. قرمانی، احمد بن یوسف، اخبار الدول و آثار الاول، ج۳، ص۲۷۰.
۸۱. قرمانی، احمد بن یوسف، اخبار الدول و آثار الاول، ج۳، ص۳۲۸.
۸۲. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۲۵، ص۲۸۶.    
۸۳. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۳، ص۲۹۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «سلطان محمود غزنوی»، ج۳، ص۳۸۱.






جعبه ابزار