حق رشد (فقه سیاسی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حق رشد، حقی بنیادی در حقوق مدنی و اجتماعی است که به معنای امکان شکوفایی استعدادهای انسان در ابعاد جسمانی، مادی، روحانی و معنوی است.
این حق زیربنای سایر حقوق اجتماعی و تضمینکننده توازن میان ساحتهای مادی و معنوی انسان به شمار میآید.
در
قانون اساسی جمهوری اسلامی
ایران، اصول سوم و چهلوچهار بر فراهمسازی زمینه رشد اخلاقی، معنوی و حرفهای انسان تأکید دارند.
در ميان
حقوق مدنی و اجتماعى، هيچ كدام از حقوق از نظر اهميت و نقش مؤثر، به پاى حق رشد و آموزش نمىرسد در حقيقت اين حق، پايه و اساس ديگر حقوق اجتماعى بهحساب مىآيد.
انسان به تناسب استعدادهايى كه از فطرت و از زندگى جمعى كسب مىكند، نياز به شكوفايى آن استعدادها يعنى رشد مناسب دارد.
اين استعدادها ممكن است جسمانى، مادى، يا روحانى و معنوى باشد.
تلازم سلامت اين دو بعد انسانى كه از برخى تعابير اسلامى، مستفاد مىشود، مبين اين حقيقت است كه رشد در دو مرحله مادى و معنوى و يا جسمانى و روحانى بايد متناسب و به موازات يكديگر انجام شود.
تلازم بين قدرت جسمى كه از شكوفايى استعدادهاى مادى انسان ناشى مىشود با قدرت روحى و معنوى كه از رشد آمادگىهاى درونى انسان سرچشمه مىگيرد امرى انكارناپذير است.
رشد را مىتوان به توانايى بهرهگيرى از امكانات تفسير كرد كه در اين صورت با رشد به معنى شكوفايى استعدادها، متفاوت ولى متلازم مىباشد.
قانون اساسى جمهورى اسلامى ايران در چند مورد از آن جمله:
• در اصل سوم بر ايجاد محيط مساعد براى رشد فضايل اخلاقى بر اساس
ایمان،
تقوا و مبارزه با تمامى مظاهر فساد تأكيد ورزيده است.
• در اصل ۴۴ بر منظور كردن حق رشد كارگران در برنامههاى اقتصادى اصرار ورزيده است.
•
عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، برگرفته از مقاله «حق رشد»، ج۱، ص۷۰۴.
